Juni 2022. In een stadhuis in het westen des lands is een gemêleerde club mensen in gesprek over de energietransitie. De gemeente loopt achter op haar klimaatdoelen. Het debat over windmolens en zonneparken is ontaard in een loopgravenoorlog. B en W hopen de impasse te doorbreken met een burgerberaad.
Honderd inwoners zijn ingeloot om in zes weekeinden maatregelen te bedenken die de energietransitie vaart geven. De gemeenteraad heeft zich bereid verklaard de uitkomsten van het burgerberaad over te nemen. De raad nam ook een motie aan die de leden van het burgerberaad vraagt om zich grondig te laten informeren door deskundigen en belanghebbenden, van binnen én buiten de gemeente.
En dus praat het burgerberaad op een zaterdagmiddag met een divers gezelschap aan buitenstaanders. We noteren wat gespreksfragmenten.
Socioloog uit Groningen:
“Wind- en zonneparken zijn ook bij ons omstreden. Veel Groningers vrezen dat hun provincie, na de aardgasellende, opnieuw een wingewest voor energie wordt. Zeker wanneer ze Randstedelingen horen zeggen: ‘Zet die windmolens maar in Groningen, daar hebben ze ruimte.’
Alsof wij niet geven om ons landschap! Er gaapt al een kloof tussen de regio en de Randstad; die wordt alleen maar groter als we de lasten en lusten van de energietransitie niet eerlijk verdelen.”
Minister van de Maldiven, via Zoom:
“De aarde is al ruim een graad opgewarmd. Nog een halve graad erbij en mijn land verdwijnt in zee. Dus stop alsjeblieft snel met fossiele brandstoffen. Windmolens, zonneparken, doet het allebei, op land en op zee. En wees zuinig met energie. Ik heb het opgezocht: de gemiddelde Nederlander gebruikt vier keer zoveel energie als de gemiddelde bewoner van onze eilanden.
Als jullie bang zijn dat wind- en zonne-energie het landschap verpesten, denk dan aan het onze: dat verandert van een palmenparadijs in een onderwaterwereld. Trouwens, hoe ver liggen jullie boven de zeespiegel?”
Klimaatactivist:
“Mijn roots liggen in Chili. Dat land heeft steeds meer te lijden onder droogte en overstromingen. Klimaatverandering schopt de regenpatronen in de war. Maar de Chilenen worden ook geraakt door onze klimaatoplossingen. Elektrische auto’s, windturbines, zonnepanelen en stroomkabels, ze bevatten allemaal koper. Alleen al voor elektriciteitsnetten is dubbel zoveel koper nodig, als we de opwarming tot anderhalve graad willen beperken.
Geen land exporteert meer koper dan Chili. Hele steden worden verplaatst voor de uitbreiding van de mijnbouw. Die vervuilt ook nog eens het drinkwater. De energietransitie kan me niet snel genoeg gaan, maar ik schrik van de metalenhonger. Wat is nu klimaatrechtvaardigheid?”