Blog

Tot genoegen van het groene bedrijfsleven en consumentenorganisaties zijn een aantal groene wensen voortvarend opgepakt door GroenLinks in het Lente akkoord. Hulde aan de onderhandelaars! Zoals de het opleggen van een kolenbelasting, een revolving fund voor aanpak energie-efficiency gebouwde omgeving, en een eerste stap om verruimde saldering van eigen opgewekte energie mogelijk te gaan maken. Dit zal de groene economie vooruit helpen.

Subsidie voor zonnepanelen

In het rijtje groene hervormingen staat ook de subsidieregeling voor zonnepanelen. Dat kwam zo:  GroenLinks wil particulieren beter in staat stellen zelf te investeren in duurzame opwekking van energie. Nederland loopt enorm achter op haar buurlanden: daar zijn door het inbouwen van marktprikkels vele daken vol gelegd met zonnepanelen. Duitsland breekt elk record: onlangs is op een dag meer energie opgewekt met zonnepanelen dan je met 20 kerncentrales kan doen. Het kan dus wel.

 Het inbrengen van een verlaagd BTW tarief voor zonnepanelen naar 6% was dan ook een aardige gedachte in de onderhandelingen: dit is immers ook al zo in Belgie en Verenigd Koninkrijk. Andere, meer complexe zaken als een echt “level playing field” in de vorm van hervorming van de energiebelasting, was niet onder hoge tijdsdruk te realiseren. Logisch om dan voor een laag BTW tarief te kiezen voor zonnepanelen.

Ellende

Dit ogenschijnlijk zeer sympathieke gebaar is helaas uitgelopen op ellende. Het verlagen van het BTW tarief voor zonne-energie bleek niet op korte termijn haalbaar. Omdat er inmiddels al een zogenaamde kopersstaking gaande was, men kocht voorlopig maar even niets, want men rekende op korting, koos GroenLinks ineens voor een subsidie van 15%  (het verschil tussen hoog en laag BTW tarief) op zonnepanelen als tijdelijke oplossing.

Dat lijkt misschien een oplossing voor de sector, die inmiddels kampt met liquiditeitsproblemen, maar dat is het niet. Hiermee doet GroenLinks precies waar de hele sector, inclusief actieve consumentenorganisaties, al jaren lang de buik van vol had: willekeur, tijdelijke regelingen en daarmee: symboolpolitiek, verkeerde signaal naar de consument, en enkel schade aan de markt. Een prikkel op de marktontwikkeling zal het niet geven. GroenLinks heeft deze bezwaren van de sector aangehoord, o.a. op het congres “Solar Future 2012”. Ook stonden de kranten er bol van ineens: dit was het slechtste wat de sector op dit moment kon overkomen. Dit heeft helemaal niets veranderd in de koers naar een subsidievorm.

Fopspeensubsidie

De markt van zonnepanelen is momenteel ook in Nederland zoetjesaan autonoom aan het groeien. Afgelopen jaren zijn de prijzen voor zonnepanelen spectaculair gedaald. Het feit dat subsidies op panelen voor particulieren zijn afgeschaft heeft niets veranderd aan het halen van zogenaamde grid parity: eigen opgewekte zonnestroom kost net zoveel als stroom uit het net. Door het stoppen van de subsidie is de sector hard op weg om met een eigen marktbenadering particulieren over te halen zelf te investeren. En dat begon net te lukken. Iedereen in de solarbranche, ook internationaal, keek met interesse naar de Nederlandse ontwikkelingen.

Dit groene MKB heeft in een subsidieloze periode een modus gevonden. Daarbij zijn ook grote bedragen gemoeid geweest: campagnes kosten geld en tijd. Deze investeringen zijn nu helaas teniet gedaan door een subsidiemogelijkheid, die nu al “fopspeensubsidie” wordt genoemd. Men wordt er ziek van. De zonne-energiesector vreest dat met een komende nieuwe verkiezing ook deze subsidie weer wordt gekild, zoals al eerder werd gedaan voor zonnepanelen en zonneboilers. Dit grillige beleid gaat zo al een jaar of 15. Dit is de belangrijkste oorzaak voor het niet goed ontwikkelen van zonne-energie in Nederland, zoals goed geformuleerd werd in NRC Next van afgelopen vrijdag.

Zonnepanelenrun

Op 2 juli gaat de regeling open en zal een run ontstaan. Het zal enkel gebruikt worden door consumenten die toch al van plan waren te kopen: er worden geen nieuwe doelgroepen bereikt. Als het budget op is zal er weer een dip zijn in de verkoop, in afwachting op het budget van 2013. Het budget van 2013 is niet eens voldoende om de verwachte autonome groei te bedienen. De subsidie gaat in 2013 dus de marktgroei remmen. Veel beter was het geweest om toegang te regelen tot laagdrempelige eenvoudige kredieten: daarmee bedien je een nieuwe groep consumenten die het harder nodig hebben om de energierekening te beveiligen tegen sterke stijgingen.

Het groene MKB dat inmiddels een degelijke hoeksteen is voor de ontwikkeling van de groene economie, heeft zich bepaald niet gehoord gevoeld door GroenLinks. Er heerst het gevoel dat GroenLinks enkel naar natuur- en milieuorganisaties luistert, en zich niet in kan leven in de dynamiek van de MKB'er. Het was beter geweest als GroenLinks wel had geluisterd naar de bezwaren, en hier adequaat op had geacteerd, of tenminste meteen met een duidelijke uitleg was gekomen, in plaats van een bericht “hoera, we hebben subsidie voor elkaar”.

Liever geen Feed In-systeem

Gelukkig staat in het verkiezingsprogramma dan ook geen subsidie meer genoemd. Punten uit het programma zoals het creëren van gelijk speelveld in de energiesector, het “zelfleveren” mogelijk maken, een “eerlijk belastingsysteem”, het handhaven van energielabels, en het bieden van kredieten of garantstellingen zullen de duurzame markt veel beter doen ontwikkelen. In die rij hoort dan ook niet opnieuw een nieuwe vorm van subsidie, die elders al weer op zijn retour is: het Duitse Feed In-systeem moet GroenLinks niet willen. 

Het zou fantastisch zijn als GroenLinks eindelijk ook landelijk mee kan doen in een coalitie. Het zal daarbij essentieel worden om een goede relatie te onderhouden met het groene MKB en andere groene bedrijven en hun intermediairs. Vooral het reeds bestaande bedrijfsleven kan beleidseffecten goed inschatten, en daar kan GroenLinks met haar pragmatisme prima mee de boer op.

Het is daarom verheugend dat de werkgroep Groen Onderneemt dit ten doel heeft gesteld, en dat door een groeiende groep GroenLinkse ondernemers de komende periode extra toegezien zal  worden op de relatie tussen het bedrijfsleven en GroenLinks. We kijken uit naar het congres en naar een bloeiende ondernemende partij!