In de VS houden de Democraten en de Republikeinen elkaar gegijzeld in het eigen gelijk waardoor daar op alle onderwerpen een patstelling is ontstaan; in Europa wordt niet doorgepakt omdat de meeste regeringsleiders niet het lef hebben om door te pakken uit angst voor de publieke opinie en het anti-Europa sentiment bij tal van populistische stromingen in eigen land; in Nederland viel vorige week maandag een minderheidskabinet dat gegijzeld werd door een partij van narren en narrigen die nooit serieus en oprecht de bedoeling had om verantwoordelijkheid te dragen voor moeilijke ingrepen in deze crisis. De PVV –die alleen er op uit is geweest vijandbeelden te verspreiden– heeft zichzelf ontmaskerd als een povere partij die niets paraat kan maken en enkel praatjes heeft.
Tja en wat dan? Dan kun je na zo'n kabinetsval in de protesthouding blijven zitten vanuit je politieke en morele gelijk –'we hebben immers al van meet af aan gezegd dat deze gedoogconstructie niets wordt'– óf je doorbreekt de patstelling van het eigen gelijk van eenieder en je probeert bruggen te slaan. Volgens mij hebben de meeste mensen de balen van politici die alleen roeptoeteren vanaf de zijlijn en het liefst schone handen houden omdat meedoen de realisatie van hun eigen verkiezingsprogramma maar ten dele dichterbij kan brengen.
Mensen verlangen naar politici die het lef hebben om de handen aan de ploeg te slaan. Ook –en misschien moet ik zeggen– juist als het heel moeilijk is. Wat de afgelopen week in amper twee dagen in Den Haag is gebeurd kan een illustratie genoemd worden van een politiek die de verlamming van het eigen gelijk doorbroken heeft. Iets waar we niet alleen enorm veel behoefte aan hebben, maar ook hartstochtelijk naar verlangen.
Het kabinet lag machteloos in de wurggreep van de onverantwoordelijke Wilders en slaagde er in zeven weken niet in de contouren van de begroting 2013 met elkaar af te spreken en daarmee manoeuvreerde het zichzelf demissionair. Rutte kon op dit cruciale moment niet leveren en kwam machteloos langs de zijlijn te staan.
En dus moest de Tweede Kamer ingrijpen en nam deze zelf het initiatief om bruggen te slaan en eerste echte stappen te zetten om de crisis tegen te gaan. We hebben niet alleen zeven weken verloren, we hebben bijna 17 maanden verloren met dit malle kabinet dat er in crisistijd niet in slaagde echte perspectiefvolle dingen te doen, waardoor bij ons de crisis zich verscherpte, de politiek een nog armetieriger aanzien kreeg en de tegenstellingen in de samenleving zich vergrootten.
Geen rapport om mee thuis te komen. Wij voelen daar immers in het budget dat het echt crisis is.
Voor de noodzakelijke ingrepen om de Eurocrisis te bestrijden moest Rutte altijd een beroep doen op PvdA, D66, GroenLinks en ChristenUnie. Die laatste drie partijen begrepen dan ook heel goed dat er nu het veld op gegaan moest worden en dat er keuzen moesten worden gemaakt. Liever 'vuile' handen dan lege handen en verergering van de crisis. Want dat zou iedereen nóg meer raken en treffen. Ik denk dat we deze tweedaagse inspanning om bruggen te slaan ooit in de geschiedenisboekjes gaan tegenkomen als historisch.
Én omdat de Tweede Kamer zelf het initiatief nam én omdat het drie oppositiepartijen waren die daartoe het lef vertoonden en de leiding namen. Bovendien zijn de drie partijen niet blijven hangen in de kritiek en het verwijt dat VVD en CDA dit risicovolle avontuur zijn aangegaan maar zijn ze daar overheen gestapt om in lands belang eerste stappen te zetten op weg naar een oplossing van de crisis.
Het begrotingsakkoord dat er ligt zet eerste stappen naar vergroening van onze economie, het stoppen van het slopen van onze natuur en het verbeteren van de woning- en arbeidsmarkt. Het akkoord geeft het PGB weer terug waardoor mensen eigen regie op hun zorg houden en schaft de gezinsinkomenstoets in de Bijstand weer af. Mensen hoeven niet flink te betalen voordat ze naar de rechter kunnen stappen, mensen met psychische problemen worden weer geholpen in plaats van op straat gezet en de verhoogde BTW op cultuur is weer van de baan.
Dit zijn eerste stappen naar meer kansen voor meer mensen en een samenleving waarin de menselijke maat weer de boventoon voert. Het ging niet eens zozeer om het geld waarnaar gezocht werd, het gaat om alle mensen die lijden onder deze crisis. Want hoe langer die duurt, hoe langer mensen zullen lijden onder de consequenties van deze crisis: hun baan verliezen, hun zorg niet meer kunnen betalen en angst hebben voor de toekomst, in plaats van optimisme. Dingen die ons allemaal kunnen gebeuren, wat je ook stemt.
Het pakket is zo rechtvaardig mogelijk.
Vorige week is bij veel mensen weer hoop ontstaan dat politici echt weer tot leiderschap, daadkracht, lef in staat zijn en dat ze vooral de dominantie van het eigen gelijk kunnen overstijgen. Ook als het misschien kiezers kost.
Ga in elk geval stemmen 12 september. Onze democratie kan veel beter. Een glimp daarvan hebben we gezien in het overleg tussen VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie.
Het biedt in elk geval een hoopvol perspectief dat er in de politiek weer bruggen geslagen kunnen worden na een periode van politiek van bangmakerij, somberheid, vijandbeelden en verlamming.