Mohamed Merah heeft eerst in het Franse stadje Montauban enkele soldaten neergeschoten; enkele dagen later richtte hij zijn geweer op kinderen en onderwijzers bij een Joodse school in Toulouse. Hij wilde die ochtend eigenlijk weer een paar soldaten aan hun einde helpen, maar hij was iets vertraagd om hen te grazen te nemen, en improviseerde daarom maar een moordpartij op die Joodse school. Het kan verkeren.
Enkele dagen daarna is hij zelf in het wilde weg schietend ten onder gegaan. Zeer begrijpelijk maken mensen met een Islamitische achtergrond in Frankrijk zich zorgen. Als de woede over deze religieus gedreven moorden - bidden en smeken ze - maar niet omslaat in haat tegen hen, in stigmatisering van wie ze niet zijn, en niet geïnstrumentaliseerd wordt om hen het leven ondraaglijk te maken.
Net als in Nederland, na de moord op Theo van Gogh, doen veel gemeentebesturen in Frankrijk hun uiterste best om de gemoederen sereen te houden. Onderwijl laten Islamitische gezagdragers niet na te verklaren dat de Islam een vredelievende godsdienst is, en dat 99% van de gelovigen niets moet hebben van geweld. Dat laatste wil ik graag geloven. Over het eerste ben ik niet zo zeker, maar ik moet daarbij zeggen dat vredelievendheid niet de sterkste kant is van de meeste religies. Hoewel, dat belemmert aanhangers van een geloof meestal niet puike burgers te zijn die niemand een haar krenken, en gewoon meedoen met en in de gemeenschap waar ze leven.
Iets dat mist
Tot zover het goede nieuws, als men daarvan kan spreken na zulke gruwelijkheden. Toch is er iets wat ik mis in de afloop van deze moorden. Om duidelijk te maken wat ik bedoel ga ik terug naar een andere moord, op Pim Fortuyn. De dader was afkomstig uit een ver weg gelegen hoekje van de milieubeweging. Ogenblikkelijk maakte alles wat milieubeweging was in Nederland klip en klaar duidelijk dat geweld niet tot haar methoden behoort, laat staan moorden. In geen enkel opzicht hadden ze ook maar iets van doen met Volkert van der G. die scherp veroordeeld werd. De publieke ruimte werd door de diverse milieubewegingen optimaal benut om de eigen positie duidelijk te maken en walging uit te spreken over het gedrag van de moordenaar.
Dat is wat ik miste, na de moord op Theo van Gogh. Dat is wat ik mis, na de walgelijke moord op gewone mensen in Montauban en Toulouse. Dat is wat ik mis bij al die andere gruwelijkheden die in naam van de Islam worden bedreven, al zo veel jaren lang. Wat ik zou hopen is dat Moslims massaal de straat opgaan om ieder die het horen wil aan het verstand te brengen dat ze geweld uit naam van hun religie tot in de toppen van hun tenen verwerpen.
Er leven in Nederland rond de miljoen mensen met een moslimachtergrond, in Frankrijk ettelijke miljoenen. Het zou me toch opgevallen moeten zijn dat ze luidkeels, in de publieke ruimte, kenbaar hadden gemaakt dat degenen die zeggen te moorden in hun naam verachtelijke wezens zijn die hun mooie godsdienst te grabbel gooien. Ik heb het niet gezien, en het was er niet. De reactie is eerder: als ons maar niets wordt aangedaan. Daar schieten we dus niets mee op.
Geperverteerde slachtofferrol
Het is gissen waarom een massale publieke veroordeling door moslims achterwege blijft. Heeft het iets te maken met een geperverteerde slachtofferrol die de islam al enkele eeuwen in de ban houdt? Misschien moet de oorzaak meer gezocht worden in het ontbreken van het verlangen om zich publiekelijk, en op eigen gezag, te uiten over wat belangrijk is in het leven.
Het is niet ondenkbaar dat bij sommige mensen dat verlangen er wel is, maar dat wie z’n hoofd boven het maaiveld uitsteekt het zuur bekoopt, en door de banvloek van een zelfverklaarde imam en woordvoeder van de profeet getroffen wordt, en denkt dat dat echt een banvloek is en niet het woord van een doorgedraaide godsdienstwaanzinnige.
Om enkele redenen is het tragisch dat mensen met een moslimachtergrond zo weinig van zich laten horen. Strategisch zou dit fundamentalisten en gewelddadige types in eigen kring isoleren. Zij zijn het die nu de toon zetten over wat de islam is; dat lijkt allesbehalve een vredelievende godsdienst. Als de overgrote meerderheid van de mohammedanen hun tong uit hun lijf zou schreeuwen dat die fundamentalisten achterlijke gekken zijn, dan zou de durf en slagkracht van die radikalinski’s navenant verminderen.
Als moslims zich massaal en publiekelijk zouden uitspreken tegen de geweldzoekers in eigen kring, dan zouden ze niet meer angstig hoeven te zijn voor represailles en stigmatisering van en door hun medeburgers. Het zou ongelooflijk bijdragen aan de ontwikkeling van zelfvertrouwen, waardoor zelfbeklag – ze zullen het toch wel op ons gemunt hebben – als sneeuw voor de zon zou verdwijnen. Een cadeau dat zelfbewuste moslims zich ook zouden geven is dat ze eindelijk creatief met hun geloof zouden kunnen omgaan. Misschien is de islam dan wel een mooie godsdienst. Als ongelovige houd ik dat zelfs voor mogelijk.