De volgende Karelsprijs voor Europese eenwording zou eigenlijk naar Vladimir Poetin moeten gaan. Hij heeft het klaargespeeld om een slapende reus wakker te maken. Met een ongekend salvo aan financiële en economische sancties tegen de aanrander van Oekraïne, goed afgestemd met bondgenoten, heeft de Europese Unie zich gemeld als speler in de veiligheidspolitiek. Duitsland gaat zijn krijgsmacht moderniseren. De Europese defensiesamenwerking lijkt te worden vlotgetrokken. De EU-landen financieren gezamenlijk wapens en munitie voor Oekraïne. Het boegbeeld van de strafexpeditie tegen de oorlogszuchtige dictator in het Kremlin is niet de Amerikaanse president Joe Biden, maar de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen.
De Europese Unie groeit door crises. De eurocrisis werd bezworen toen de Europese Centrale Bank een big bazooka in stelling bracht. De coronacrisis slechtte het taboe op eurobonds. Poetins overval op Oekraïne markeert de geboorte van de Europese geopolitiek. De civiele grootmacht die de Europese Unie al was kweekt nu spierballen om de internationale rechtsorde te verdedigen en zijn burgers te beschermen in een wereld vol agressieve en onberekenbare autocraten: Poetin, Xi en over drie jaar misschien weer Trump. Nexit, iemand?
Tankstation
De eendracht die 27 nationale regeringen tentoonspreiden tegenover Poetin is indrukwekkend, maar daarachter gaan, zoals gebruikelijk in de EU, wel wat ongemakkelijke compromissen schuil. Bijvoorbeeld over gas en olie. De inkomsten uit de verkoop van fossiele brandstoffen hebben Poetins oorlogskas gevuld. Zij financierden ook de onderdrukking van de binnenlandse oppositie, de buitenlandse desinformatiecampagnes en de steun aan extreemrechtse partijen in de EU. De in 2018 overleden Amerikaanse senator John McCain noemde Rusland ooit a gas station masquerading as a country. Toch hebben de EU-landen geen overeenstemming kunnen bereiken over een verbod op de import van gas en olie uit Rusland. Zo houdt Poetin de mogelijkheid om landen te chanteren en de prijzen te manipuleren met de gaskraan. Uitzonderingsbepalingen in de sanctiebesluiten staan het toe dat er honderden miljoenen euro’s per dag naar Moskou blijven stromen als betaling voor de brandstofrekening.
Reacties
02 maart 22
Maarten Vinkhuyzen
Windalarm in Amsterdam en de rest van Nederland.
Ik ben verbaasd dat een leidinggevende van het wetenschappelijk bureau nog niet door heeft dat het plaatsten van windmolens niet de taak van de gemeentelijke politiek kan zijn.
Gemeentelijk zijn de plaatsing van zonnepanelen op daken, het verbeteren van het lokale elektriciteitsnet, woning isolatie, warmtepompen, afkoppelen van het gasnet, etc.
Grotere taken zoals zonnecentrales, geothermische installaties, het 65kV distributienet, en sommige kleinere wind windcentrales zijn typische regionaal. Grote windparken (17 turbines op 200 meter hoogte bv), het transport net van Tennet, en dergelijke zijn nationaal of Europees. Een gemeente die dergelijke zaken probeert te regelen, zeker een dicht bevolkte stedelijke gemeente als Amsterdam, kan alleen maar brokken maken.
Grote windparken horen op zee, of in zeer dun bevolkte gebieden (hebben we vrijwel niet in Nederland). De Doggersbank is de grootste locatie. Zeeuwse en Zuid-Hollandse meren tussen de eilanden en de dijken van de Delta werken zijn ook geschikte plekken om te onderzoeken. Net zoals de Afsluitdijk en sommige randen van het IJsselmeer.
De gedachte dat iedere gemeente zijn eigen broek moet ophouden in de energie voorziening is kortzichtig als de bron van de energie het weer is. Als je van het weer afhankelijk bent, heb je een beheersgebied nodig dat groter s dan de weersystemen. Daarom pleit ik al jaren voor de toelating van de Oekraïne to de EU. Er is geen Europees land ten westen van Rusland dat groot genoeg is om zijn eigen energie te regelen op basis van zon, wind, en water.
Laat staan dat een Nederlandse gemeente de taak denkt te hebben dat zelfstandig te moeten doen.
De aanleiding to het Windalarm initiatief is een goed voorbeeld hoe groene partijen het draagvlak voor de energie transitie afbreken met domme politiek. Dan een voorgaande rechtse regering dit bij de gemeentes heeft neergelegd is geen excuus om nu fout beleid te voeren.
De transitie maatregelen moeten zinnig en verdedigbaar zijn. Ze moeten het draagvlak voor de transitie vergroten, niet dogmatisch vasthouden aan ondoordachte foute ofspraken.
03 maart 22
Richard Wouters
Wel de lusten, niet de lasten?
@Maarten: Zet die windmolens liever op zee / in Groningen / in Oekraïne, dit soort uitvluchten is de reden waarom Nederland met groene stroom nog steeds achterloopt bij de meeste andere EU-landen. We hebben én wind op zee én wind op land nodig, op alle geschikte locaties, en dan nog zullen we in de toekomst waarschijnlijk groene energie (waterstof) moeten importeren om aan onze grote energievraag te voldoen.
Gemeenten wijzen locaties aan voor windturbines, organiseren inspraak en zijn in veel gevallen het bevoegd gezag voor vergunningen. Zij zijn partners in de regionale energiestrategieën. Zij kunnen energiecoöperaties steunen als zij lokaal eigendom van windenergie willen bevorderen. Dus de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart gaan wel degelijk óók over het tempo waarin windmolens de elektriciteitscentrales op (deels Russisch) aardgas vervangen.
Overigens staan er al windmolens in Amsterdam, met een gezamenlijk vermogen van 75 megawatt. De gemeente verwacht niet zelfvoorzienend te kunnen worden wat betreft groene stroom, maar wil een eerlijk aandeel leveren. Wel de lusten van de energietransitie genieten, niet de lasten dragen, dat zou al te gemakkelijk zijn.