Stikker is een van de Nederlandse pioniers die internet dichter bij de burger bracht: zij stond 25 jaar geleden aan de wieg van De Digitale Stad en technologiecentrum Waag. Maar het was Stikker en haar mede-activisten ook meteen duidelijk dat deze nieuwe infrastructuur met gevaren gepaard ging.
Deze bleven lange tijd onderschat: het optimisme rondom de opkomst van internet werd van links tot rechts gedeeld. Overheden vonden dat ze de markt hun werk moesten laten doen en wilden de innovatieve krachten niet in de weg liggen. Zodat we nu opgescheept zitten met ‘Big Tech’: platformbedrijven wiens businessmodel op machtsconcentratie en privacy-schending draait. Aan hun invloed kun je niet ontsnappen, ook al maak je zelf van hun diensten geen gebruik.
Vandaar de stelling van Stikker dat het internet stuk is. Maar, zo luidt ook de ondertitel van haar boek, ‘we kunnen het repareren.’ Het eerste deel biedt een boeiende inkijk in de rol die hackers, kunstenaars en activisten speelden, en nog steeds spelen, om internet en andere mediatechnologie menselijk te maken.
Deel twee kijkt naar wat er misging, en in deel drie komt Stikker met oplossingen. Overheden dienen zich toe te leggen op niet-commerciële alternatieven, met name op het niveau van de digitale infrastructuur. Burgers en maatschappelijke organisaties roept ze op open source te ‘gaan’ en van Google weg te blijven.
Maar belangrijker is de kritische publieke massa die Stikker bijeen wil brengen, bijvoorbeeld in ‘maakplaatsen’ en ‘beleidslabs.’ Deze ziet ze als een maatschappelijke windtunnel waar nieuwe technologie getest wordt op publieke waarden.
Het internet is stuk. Maar we kunnen het repareren
Marleen Stikker, Uitgeverij De Geus 2019
Dit artikel staat in het lentenummer van de Helling ?, jaar 2020. Altijd de nieuwste artikelen lezen? Word abonnee van het tijdschrift. Je ontvangt dan vier keer per jaar het tijdschrift per post. Of kies voor het online abonnement en lees de Helling digitaal.
De Helling draagt bij aan verdieping en politieke visievorming binnen GroenLinks. Met een abonnement steun je het werk van het tijdschrift en Wetenschappelijk Bureau GroenLinks.