Ons standpunt over militaire interventies zou coherent binnen een GroenLinks wereldbeeld moeten passen. Het formuleren van criteria voor militaire interventies leidt tot een omkering van prioriteiten. Het is een vraag vanuit een wens om ja te kunnen zeggen mits aan die criteria voldaan kan worden.
Wij willen naar een “nee, tenzij” opstelling vanuit onderstaande overwegingen die samenhangen met een GroenLinkse maatschappijvisie:
- Het dominante systeem van marktwerking, met zijn extreme concurrentie tussen mensen, bedrijven en organisaties zorgt ervoor dat de aarde overbelast raakt en de ongelijkheid tussen mensen onrechtvaardig toeneemt. Deze twee zaken veroorzaken steeds meer conflicten in de wereld, en daardoor komen we in een vicieuze cirkel van opstand, onderdrukking en geweld terecht.
- We wijzen de enorme invloed af van grote internationaal opererende bedrijven, waaronder die van de wapen- en fossiele brandstofindustrie en de macht van de financiële centra. Het ondermijnt de democratische waarden die de militaire interventies altijd zeggen te willen bevorderen.
- De VS zelf mag zich eigenlijk al nauwelijks een democratie meer noemen door de enorme invloed van het bedrijfsleven op de politiek. Het democratisch gehalte van besluiten die daar genomen worden tot interventies is daardoor zwak.
- Overheden moeten juist de macht van de bedrijven aan banden leggen want:
- De wapenindustrie heeft belang bij conflicten en failed states. Via politieke lobby creëren ze hun eigen vraag en organiseren ze hun winsten.
- Er bestaat een “cynische cyclus”; eerst worden gebieden platgebombardeerd, en vervolgens worden de bombardeerders de wederopbouwers. Hierdoor wordt geld verdiend in de wapenindustrie en in de bouwwereld. Dit gebeurt nu in Gaza. We moeten er niet aan meewerken dat dit op nog meer plaatsten ontstaat.
- De kans dat het beschermen van burgers een grote rol speelt in de interventies is klein, omdat de internationale bedrijven voor een groot deel de agenda bepalen, en dat niet hun doel of prioriteit is.
- De belangen van de fossiele industrie zijn een belangrijke factor in de interventies.
- Er is zelden een exit strategie bij militaire interventies. Door onvermijdelijke “mission creep” raakt democratische controle en politieke invloed steeds verder buiten bereik.
- Oorlog voeren is een zeer vervuilende bezigheid. Het kost veel fossiele energie en de vernielingen en economische schade die herstelt moeten worden doen een aanlag op het milieu. Het in bommen verwerkte verarmd uranium maakt landbouwgrond onvruchtbaar en brengt zeer ernstige verminkingen toe aan mens en dier.
- We willen burgers beschermen, maar een militaire interventie is daarvoor een zeer beperkt effectief middel. De meeste militaire interventies in het verleden blijken geen succes te zijn geweest en hebben de chaos alleen maar vergroot. Een snelle militaire oplossing is een illusie. Iets doen is dan net zo legitiem als niets (gewelddadigs) doen.
- Voor echte oplossingen voor conflicten is een lange adem nodig, waarbij de enorme hoeveelheid geld die nu in het militaire apparaat wordt gestoken veel effectiever besteed kan worden.
- Politici en burgers worden gemanipuleerd via de media. Oorlog wordt gevoerd om macht en belangen maar wordt verkocht via emoties. Het wij-en-zij denken wordt aangedikt waarbij zij slecht, dom en achterbaks zijn en wij goed, slim en oprecht. Het idee dat oorlog goed is voor een economie die in het slop zit wordt steeds vaker openlijk in de media genoemd.
Met zoveel nadelen en minimale kansen op effectiviteit moet het uitgangspunt van GroenLinks ten aanzien van militaire interventies in principe nee worden, met heel misschien wel eens een uitzondering. De negatieve kanten van militaire interventies zijn immers in strijd met alle belangrijke zaken waar GroenLinks voor staat.
Onze overwegingen zijn veel uitgebreider dan de lengte van deze tekst toestaat. We schreven ook een pamflet, waarin we dieper op deze zaken ingaan, ook op de militaire interventie tegen IS, en de positionering van GroenLinks in de politieke arena. U kunt ook medeondertekenaar worden van dit pamflet. Vind ons pamflet hier (op pagina 175).