Samen met een andere partij een stuk schrijven is op zich geen verdienste: met D66, SP of de Partij voor de Dieren kun je net zo ver komen. Zelfs met de VVD kom je nog op 70 procent overeenkomsten. Maar dat is niet interessant, want het gaat uiteindelijk om de keuzes die je wel of niet maakt.

Migratie en integratie is helaas een van die belangrijke onderwerpen die ontbreken.  Nationaal en internationaal zijn hier tussen de sociaaldemocratische partijen nogal verschillende meningen over te vinden. Denk aan België, waar Vooruit kinderbijslag wilde koppelen aan taalkennis.

Een algemeen voornemen van “goede opvang” is onvoldoende. Vermeende (of zelfs echte) problemen met nieuwe Nederlanders bepalen al twintig jaar de politiek in Nederland. Dat afdoen met “geen discriminatie” is een zwaktebod. Hetzelfde geldt voor de rol van de staat ten opzichte van de burger. Privacy en demonstratierecht worden niet of nauwelijks besproken, terwijl dat – denk aan het Sleepwetreferendum – kort geleden nog een splijtzwam was tussen de twee betrokken partijen.

Dat je zaken uit de weg gaat is nog te begrijpen. Maar geen keuzes maken is erger. En dat gebeurt veel in het discussiestuk Samen onze toekomst in handen nemen. Want “we nemen afscheid van economische groei als doel op zich” is geen keuze maken. Accepteer je economische krimp en vind je dat nodig voor het redden van de planeet? Kies je voor het sluiten van Tata, ook als daarmee werknemers in hun bestaanszekerheid worden bedreigd? Kies je ervoor modaal verdienenden vliegreizen te ontzeggen? Wat ís een eerlijk handelsverdrag? Afgelopen jaar verschilden GroenLinks en PvdA daar nog over van mening.

Ook veel algemeenheden als het gaat over economie: ja, wortel en stok, maar hoe dan? “Aanspreken op maatschappelijke impact” is nogal wat anders dan sluiten van bedrijven? Idem voor sociale zekerheid: Basisinkomen of juist niet? Wat ís de bijstand eigenlijk?