Leidt de Russische invasie van Oekraïne tot een ommezwaai in het GroenLinks-denken over vrede en veiligheid? Een rondgang langs diverse deskundigen werpt licht op deze vraag. “Misschien mag het wel wat meer schuren binnen GroenLinks.”
Dat het ene Europese land het andere Europese land zou binnenvallen, leek onmogelijk. Met uitzondering van het bloedige uiteenvallen van Joegoslavië was Europa een zone van vrede en recht. De zinloze oorlog van Poetins Rusland in Oekraïne heeft het continent hardhandig wakker geschud.
Lokale politici hoeven niet machteloos toe te zien hoe hun verkiezingscampagnes worden overschaduwd door de oorlog in Oekraïne. Zij kunnen bijdragen aan het financieel afknijpen van de agressor in het Kremlin door hartstochtelijker dan ooit te pleiten voor woningisolatie, warmtepompen, zonnepanelen en windturbines. De energietransitie verknoopt de gemeentepolitiek met de wereldpolitiek.
De Nederlandse krijgsmacht verkeert in beroerde staat, terwijl de wereld onveiliger wordt. GroenLinks dient onder ogen te zien dat het defensiebudget omhoog moet.
De politiemissie in Kunduz en de interventie in Libië hebben het debat over interventie in GroenLinks weer doen oplaaien. Wie de nieuwe Helling leest komt goed beslagen ten ijs. Invalshoek is het VNconcept Responsibility to Protect (R2P): moet GroenLinks zich opwerpen als voorvechter van R2P of moet het worden bekritiseerd als schaamlap voor de bescherming van geopolitieke en economische belangen door rijke landen?
'Ga je naar Israël? Maar waarom? Israëli's zijn eikels!' Zo luidde het oordeel van vrienden, toen ik mijn land van bestemming aankondigde. Ik had nog nooit een Israëli ontmoet, ik kon er niks over zeggen.
De invloed van compromissen en taalspelletjes in het politieke debat op de slagingskans van missies. Van oorsprong staat GroenLinks kritisch tegenover militaire interventies: de partij stelt kritische vragen wanneer een militaire interventie wordt overwogen en stelt strikte voorwaarden aan deelname aan interventies.
Nog steeds stromen de reacties op het partijdebat en de bijbehorende startnotitie binnen bij GroenLinks. John Jorna wijst op de complexiteit van conflicten en de notie van bevrijding - van wie, van wat? Paul Straver pleit voor een beslismodel, maar ook voor scherp blijven voor en tijdens de conflicten. Henk Daalder vindt dat debatten eerder moeten beginnen, ook onder de leden en wijst op het belang van een goede diagnose van het conflict zelf.
The concept of 'a responsibility to Protect' (R2P) may not have been designed as the latest version of humanitarian intervention, but with the Libyan action in 2011, that is what it has become. It would have been better for all concerned, for the UN as an institution, for the countries deploying military forces and, above all, for the Libyan people, if rather than pouring the old wine of humanitarian military intervention into the new bottles of R2P, we could have simply stayed with the concept of just war, which remains as valid today as it did in the time of Thomas Aquinas. As Libya shows, war and utopia should not be mixed up. War is too serious, utopia too unserious, for that.
In haar bijdrage stelt Judith Sargentini dat er een dilemma is tussen misdaadbestrijding en privacybescherming. De onderliggende vraag is hoe misdaad kan worden bestreden zonder een alles-controlerende staat te creëren. Aan de orde is vooral de kwaliteit van data-analyse, want de kwantiteit is al geruime tijd succesvol onderwerp van debat. Schadevergoedingen lijken een goede remedie tegen willekeur van surveillance en vervolging.