Het probleem

Carine Bloemhoff: “Ook in Groningen zaten honderden mensen heel lang in de bijstand, terwijl ze graag aan het werk wilden. Een bepaalde groep lukte het maar niet om een baan te vinden en te behouden. Re-integratietrajecten mislukten, soms zelfs meerdere keren. Voor deze mensen resteerde dan alleen nog de bijstand, eventueel in combinatie met vrijwilligerswerk. Dat is jammer, want er bleven tal van andere maatschappelijk relevante taken liggen. Er was en is genoeg werk te doen in onze wijken.” 

Het experiment

“Ik heb zo’n vier jaar geleden het idee geopperd om te starten met basisbanen. Dat zijn volwaardige, betaalde banen die tussen een reguliere baan en beschut werk in zitten. Het verschil met een reguliere baan is dat je bij een basisbaan eerst kijkt naar wat iemand kán. Je past de taken en werkzaamheden aan op de mens. We hebben een haalbaarheidsonderzoek laten doen, er lag wetenschappelijk onderzoek en de landelijke commissie-Borstlap had een positief advies uitgebracht.

Dat we basisbanen gingen aanbieden is in 2019 door GroenLinks, PvdA, ChristenUnie en D66 vastgelegd in het coalitieakkoord. Per 1 maart 2020 zijn we een driejarig experiment gestart met zeven basisbaners. Drie weken later begon de corona-epidemie. Dat maakte de start ingewikkeld, maar we hebben toch iedereen aan het werk kunnen houden. In de experimentfase zijn in totaal vijftig mensen aan een basisbaan geholpen. Dat aantal is nu opgelopen tot 125. 

De resultaten

“We hebben de coaching zo goed op orde dat we de taken snel kunnen aanpassen. Daardoor is er in het experiment niemand uitgevallen. Het is goed te zien dat mensen volle werkweken maken, in hun eigen tempo en op hun eigen manier. Sommige deelnemers moesten we zelfs afremmen. Je moet deze kwetsbare mensen niet overvragen en je moet incalculeren dat ze problemen – schulden, verslavingen, depressies – meenemen. Maar er zitten mensen bij die nog nooit hadden gewerkt en nu toch een echte baan hebben.

De deelnemers en de wijkbewoners, sportclubs, zorg- en onderwijsinstellingen zijn tevreden. De basisbaan is nu een vast onderdeel van ons aanbod geworden. Er zijn in Groningen nog enkele honderden mensen die voor een basisbaan in aanmerking zouden kunnen komen, maar we houden het voorlopig op maximaal 250 deelnemers en doen het stapje voor stapje. De menselijke maat is heel belangrijk voor de matching. Je moet de tijd nemen om mensen goed te kunnen plaatsen.

Wij hebben het voortouw genomen en je ziet dat meerdere gemeenten in het land ons voorbeeld volgen. Het huidige progressieve college en de raad willen het beleid voortzetten. Maar essentieel is dat het Rijk de basisbanen gaat meefinancieren. Of dat gebeurt, hangt af van het nieuwe kabinet. Voorlopig dreigt nog een enorme korting op het Gemeentefonds. Daarom zal ik allang blij zijn als we 250 basisbaners kunnen blijven betalen.“