'Eigen verantwoordelijkheid' is in de mode, bij politici van vrijwel alle partijen, bij voorstanders van burgerparticipatie en activisten van onderop. Het wekt vooral positieve associaties met vrijheid en zeggenschap over het eigen leven, maar klopt dat wel met de politieke werkelijkheid?
Wetgeving moet eerst schild en daarna zwaard zijn, vindt strafrechtadvocaat Jozef Rammelt in reactie op Judith Sargentini. Wetgeving beoogt de verhoudingen tussen burgers onderling en tussen overheden en burgers te reguleren. Dit is echter niet het geval in Nederland.
Op welke vragen stuit je als je eerlijk en gezond wilt eten? Filosofe Renée Verberne ging op zoek en ontdekte steeds meer dilemma's: gaat dier- en milieuvriendelijk wel altijd samen? Maakt precisielandbouw intensieve landbouw duurzaam? Gaat het om algemene principes of is elke situatie anders? En hoe zit het met mensenrechten? Wie antwoorden wil, moet eerst (politieke) keuzes maken.
Eerlijke handel zou meer moeten zijn dan ‘stemmen’ als consument voor producten zonder uitbuiting. De nadruk op consumentensoevereiniteit is een vorm van economisme.
De lokale democratie is onmachtig. Gemeenten verdienen meer ruimte om eigen beleidskeuzes te maken en te experimenteren.
De basis van dierenrechten is, filosofisch gezien, precair. Traditionele politieke theorieën zijn niet goed in staat om zulke rechten te verdedigen. In het boekje Een waardig bestaan schetst Martha Nussbaum een potentiële oplossing: haar eigen op capaciteitengerichte politiek-filosofische theorie.
"Tegenover een ‘waardevolle economie’ staat een ‘waardeloze economie’." stelt Ewald Engelen, hoogleraar financiële geografie. "Het type economische groei die Nederland in de afgelopen 15 tot 20 jaar heeft meegemaakt, is waardeloos. Om te zien hoe waardeloos die groei is, dalen we af naar de krochten van het bankbedrijf".