Hoe vaak proberen we als linkse beweging nog om andere mensen écht te overtuigen van onze standpunten? Dat migranten niet de oorzaak zijn van de woningcrisis bijvoorbeeld, of dat de rechten van transgenders net zo belangrijk zijn als de rechten van alle andere personen. Als we activistische boodschappen delen op sociale media of in de kroeg, is dat vooral voor mensen binnen onze eigen cirkel, die het daar vaak toch al mee eens zijn. En op grotere schaal: politieke partijen produceren voornamelijk socialemedia-boodschappen voor de eigen achterban en gaan in verkiezingstijd langs de deuren in wijken waar hun kiezers en sympathisanten wonen. Als we al iemand tegenkomen met een andere mening, is de verleiding groot om deze persoon te overweldigen met feiten die diens ongelijk bewijzen. Een techniek die aantoonbaar niet werkt.

Het resultaat is dat wij progressieven ons allemaal zeer bewust zijn van de onrechtvaardigheden in de wereld, maar dat we bar weinig mensen overtuigen die er anders over denken. En dat in een tijd waarin links als politiek blok steeds kleiner wordt.

We preken te vaak voor eigen parochie, dat besefte ook het Los Angeles LGBT Center na een referendum over het homohuwelijk in 2008. Verrassenderwijs sprak een meerderheid van de Californische stemmers zich uit tegen gelijke rechten. Daarop gingen LGBT-activisten de deuren langs om gesprekken te voeren met de tegenstemmers. Wetenschappelijk onderzoek laat nu zien dat de methode die het LGBT Center op basis van die gesprekken ontwikkelde, deep canvassing, er wél voor kan zorgen dat mensen van gedachten veranderen en progressieve ideeën omarmen.

De Amerikaanse politicologen Joshua Kalla en David Broockman publiceerden in 2020 over de effectiviteit van deep canvassing. Hun onderzoek was gebaseerd op drie veldexperimenten, waarbij canvassers gesprekken van gemiddeld tien minuten voerden over immigratie of transrechten. Zij stelden vast dat de strategie van oordeelloos ervaringen uitwisselen de neiging om groepen mensen uit te sluiten voor langere tijd kan verminderen, zelfs als het gaat om groepen waarover veel negatieve berichtgeving de ronde doet. De experimenten laten zien dat zowel persoonlijke verhalen van de canvasser als verhalen van derden hierbij waardevol zijn, en dat gesprekken zowel aan de deur als via de telefoon gevoerd kunnen worden.

Kalla en Broockman verklaren deze resultaten aan de hand van theorieën uit de psychologie, over hoe mensen van mening veranderen. Deze theorieën stellen dat mensen zich verzetten tegen pogingen om hen over te halen, omdat het toegeven dat eigen standpunten niet kloppen een aantasting is van hun zelfbeeld en gevoel van autonomie. Terwijl directe argumentatie met feiten voelt alsof iemand je probeert over te halen, wordt het delen van persoonlijke ervaringen als minder manipulatief ervaren. 

Of zoals Eboni Taggart van het Deep Canvass Institute zegt tegen de website Common Dreams: “We geloven dat mensen zich afsluiten voor je boodschap als je ze bestookt met [statistieken en feiten]. Dat betekent niet dat deze onbelangrijk zijn, maar ze zijn niet meteen belangrijk. Eerst moet je begrijpen waar mensen vandaan komen en samen met hen kwetsbaar worden.” 

Volgens Kalla en Broockman is deze oordeelloze, empathische manier van spreken minder bedreigend voor het zelfbeeld van de ander, waardoor deze meer openstaat voor alternatieve standpunten. Als iemand op deze manier de tegenstrijdigheid van de eigen ideeën inziet en daardoor zelf van mening verandert, houdt dit bovendien langer stand dan bij andere methoden om mensen te overtuigen.

Van transrechten tot klimaat

Deep canvassing heeft in de Verenigde Staten al bijgedragen aan verschillende successen. In 2018 stonden stemmers in Massachusetts voor de keuze om een wet te schrappen die discriminatie gebaseerd op genderidentiteit verbood. In een interview met de Amerikaanse website Vox vertelt de non-binaire activist Vivian Topping hoe hen langs de deuren ging: “Één van de moeilijkste dingen voor mij was praten met mensen die [genderidentiteit] niet begrijpen, en ze niet meteen afschrijven omdat ze het niet onmiddellijk snappen.” 

Hoewel de meningen van hun gesprekspartners vaak pijnlijk waren, luisterde Topping zonder meteen een oordeel te vellen en ging op basis daarvan het gesprek aan. Mede door de inspanningen van activisten als Topping kozen stemmers in Massachusetts ervoor om de wet, die onder andere de rechten van transgender personen waarborgt, te behouden.

In veel gevallen wordt deep canvassing gebruikt voor het tegengaan van vooroordelen over outgroups zoals transgenders of migranten, maar een Canadese organisatie paste het in 2022 voor het eerst ook toe op het thema klimaat. In het industriestadje Trail in British Columbia leidden de huis-aan-huisgesprekken door de groep Neighbours United ertoe dat de gemeenteraad in 2022 unaniem stemde voor een transitie naar 100% hernieuwbare energie.

Lessen voor Nederland

Ook in Nederland zijn er veel mogelijkheden voor succesvolle deep canvassing-campagnes, van klimaat tot migratie. De organisatie Deep Canvassing Nederland voert sinds 2023 gesprekken over dit laatste onderwerp, zoals mede-initiatiefnemer Eefje Hendriks vertelt in de podcast De Linkse Revolte. Als linkse beweging zouden we ons nog veel meer kunnen richten op het winnen van rechtse mensen voor de progressieve zaak, want eerdergenoemde voorbeelden laten zien dat – zelfs in de hevig gepolariseerde Verenigde Staten – mensen in staat zijn hun opvatting significant te veranderen.

Er zijn ook belangrijke lessen te leren voor politieke partijen. Zo is het allesbehalve effectief om alle PVV-aanhangers weg te zetten als racistisch of xenofoob, als je ooit nog kans wilt maken op hun steun. Door het zelfbeeld van personen zo aan te vallen, maak je het onmogelijk voor hen om het met jou eens te zijn, over welk onderwerp ook. 

Ook is het niet raadzaam om andersdenkenden te overladen met feiten en statistieken, want ze zullen alleen maar meer in de verdediging schieten. Benader mensen met andere standpunten daarom met respect en zonder oordeel, communiceer door middel van persoonlijke verhalen, en creëer zo de omstandigheden waarin de ander veilig open kan staan voor jouw mening.

Bronnen 

• Johnson, Jake. “‘Change Is Possible’: How Campaigners Are Using Deep Canvassing to Build a Just Future.” Common Dreams, 26 juni 2023.
• Kalla, Joshua L., en David E. Broockman. “Reducing Exclusionary Attitudes through Interpersonal Conversation: Evidence from Three Field Experiments.” American Political Science Review, vol. 114, no. 2 (2020): 410-25.
• McRaney, David. How Minds Change: The New Science of Belief, Opinion and Persuasion. London, 2022.
• Resnick, Brian. “How to talk someone out of bigotry.” Vox, 29 jan. 2020.