In 1621 vermoordde de Verenigde Oost-Indische Compagnie vrijwel alle inwoners van de Banta-eilanden in Indonesië. De rest werd verdreven of tot slaaf gemaakt. Dit vanwege de nootmuskaat die toen alleen in deze regio groeide. De bewoners van de eilanden werden vervangen door kolonisten en tot slaaf gemaakte mensen uit andere delen van de wereld. Niet alleen het leven van mensen was ondergeschikt aan die handel, de natuur en alles wat erin voortkomt moest ter beschikking staan. Toen de prijs van nootmuskaat daalde, was het zaak om het aanbod te verkleinen, en dus werden op de omringende eilanden alle bomen en struiken van deze soort vernietigd. Ecocide in naam van handel. Dit was de VOC-mentaliteit, waarin alles was geoorloofd om winst te maken voor Nederland.

Amitav Ghosh toont in De vloek van de nootmuskaat aan dat deze manier van denken de hele (met name westerse) geschiedenis erna heeft bepaald. En dat deze denkwijze nog steeds gemeengoed is en de reden van veel van de ellende waar we nu in zitten. Nog steeds worden mensen verdreven en vermoord om grondstoffen te winnen voor onze spullen. Overal wordt de natuur vernietigd.

Amitav Ghosh, De vloek van de nootmuskaat

Je valt bij het lezen van dit boek van de ene verbazing in de andere, over de gruwelijkheden en de vanzelfsprekendheid waarmee ze gepleegd werden. Interessant ook, dat nu ‘onze’ geschiedenis verteld wordt door een ‘buitenstaander’. Amitav Ghosh is een Indiase schrijver en heeft een andere kijk op de geschiedenis dan wij in Nederland en het Westen. Ghosh pleit ervoor om naar de andere stemmen te luisteren, want die werpen een andere blik op de wereld. Verhalen van en over landschappen, over vulkanen, bomen, dieren, geesten en andere krachten. Het klinkt voor ons wellicht wat vreemd, maar eigenlijk is het vreemder dat er maar één visie, één soort, één vorm van samenleven de boventoon voert en de wereld in zijn grip heeft gekregen. Een visie waarin het grootste deel van de wereld ondergeschikt wordt gemaakt aan een kleine groep.

Ghosh heeft geen kant-en-klare oplossingen voor onze problemen, maar hij gelooft niet dat die per se van de politiek komen. De politiek is te zeer verweven met de probleemveroorzakers. Luister naar de arme mensen die nu al moeten dealen met klimaatverandering, luister naar actiegroepen, naar mensen die radicaal andere ideeën hebben.