Bedenker: Cathelijne Bouwkamp, GroenLinks-wethouder in Arnhem
Cathelijne Bouwkamp: “De leefbaarheid van steden staat onder druk door klimaatverandering. In Arnhem doen wij al veel aan natuurinclusief bouwen en klimaatmitigatie, maar het gaat mij niet snel genoeg. Ik ben er als wethouder nu ruim vijf jaar mee bezig. Met name in de armste wijken kampen wij in de zomer met hittestress. De armste wijken zijn helaas nog de warmste wijken.”
“ De armste wijken zijn de warmste wijken ”
“Vergroening en klimaatadaptatie, dus groen en blauw, zijn voor mij onlosmakelijk met elkaar verbonden. Arnhem is bijzonder omdat we grote hoogteverschillen kennen. Bij wateroverlast stroomt al het water naar één plek. In het landelijk gebied hebben ze juist last van droogte. Het groen in het buitengebied is nauwelijks divers. Arnhem moet daarom een steeds belangrijkere rol spelen bij het behouden van de biodiversiteit in de regio.”
Arnhem experimenteert op diverse terreinen met klimaatmaatregelen. In de vorige raadsperiode was daarvoor 10 miljoen euro beschikbaar en in de lopende periode is dat 36,5 miljoen. Uitgangspunt voor het college is dat zoveel mogelijk bewoners bij de vergroening van de leefomgeving worden betrokken. De concrete acties zijn vastgelegd in de Strategie Klimaatadaptie die doorloopt tot 2030.
“Motiverend is dat de meeste Arnhemmers trots zijn op het groene karakter van hun stad. We bereiken snel resultaten met de wijkgroenagenda’s. Die zijn voor mij het belangrijkste. Bij ons team Radicaal Vergroenen hebben we twee stratenmakers in dienst die uitsluitend voor dat team werken. Die kunnen meteen aan de slag als bewoners willen dat er bestrating wordt weggehaald. We halen dan ook het zand weg en vervangen dat door zwarte aarde.”
De gemeente stimuleert bewoners tegels te wippen. “We hebben kosteloos ontzettend veel tegels opgehaald. Mensen konden ze ook gratis inleveren. We hebben duizenden ongewenste zaailingen – jonge boompjes en struikjes die op de oorspronkelijke groeilocatie geen kans hadden – uitgedeeld. Mensen komen dan bij me terug: ‘Jouw boom groeit goed hoor.’ Sommigen sturen me zelfs foto’s.
De gemeente haalt zelf bij te stenige plekken zo veel mogelijk asfalt weg, om plaats te maken voor groen.”
Onder het motto ‘Arnhem Zoemt’ vergroot de stad de bijvriendelijkheid door onder meer het maaibeleid aan te passen. “We maken onderscheid tussen de honingbij en de wilde bij. Zij zijn beide afhankelijk van dezelfde bloemen, die onder andere in bermen groeien. In Arnhem zijn veel imkers actief. Daardoor kreeg de wilde bij te weinig ruimte. In de leefgebieden van wilde bijen zijn de imkers daarom gestopt. We zetten bovendien overal planten neer die bijen aan voedsel helpen.”
“ Een eetbare stad is een gezonde stad ”
Een ander experiment is het produceren van voedsel. “Dat doen bewoners in moestuinen en wij bekijken met agrariërs hoe zij kunnen verduurzamen met stadslandbouw met een korte keten tussen productie en afzet. Een ‘eetbare’ stad is een gezonde stad. In onze schoolmoestuinen ontdekken jonge mensen met hoeveel arbeid voedsel wordt gemaakt en hoe waardevol voedsel is.”
“Ook in Arnhem zien we veel vergrijzing. Ouderen zijn extra gevoelig voor hitte. We willen voorkomen dat zij daar te veel last van hebben. Mede daarom hebben we ambitieuze doelstellingen geformuleerd. En we voeren de plannen daadwerkelijk uit. Zo belonen we de bewoners voor de energie die zij in vergroening steken. Papier is geduldig, ik niet. Zolang niet alle wijken even groen en koel zijn, moeten we doorpakken.”
“Vergroenen is een kwestie van wederzijds vertrouwen. We geven ruim baan aan inwoners die zelf aan de slag willen. Natuurlijk zijn er ook mensen met twijfels. Daarom moet je beleid een wetenschappelijke basis hebben. Wij werken nauw samen met de universiteit van Wageningen. Het is een wetenschappelijk feit dat een groene omgeving belangrijk is voor de fysieke en mentale gezondheid. Als je dat benadrukt, dan blijkt dat een politieke discussie over vergroening er niet zoveel toe doet.”
“Arnhem is de aantrekkelijkste grote stad van Nederland als je kijkt naar groen en blauw. Wij zijn ook de bijvriendelijkste stad. Voor onze schoolmoestuinen hebben we in 2022 van de Alliantie Schooltuinen de Gouden Wortel gekregen. Bij het Nederlands Kampioenschap Tegelwippen zijn we nummer één. We hebben een koel netwerk aangelegd, met schaduwgevende bomen, waardoor op hete dagen ook kwetsbare mensen prettig naar een winkel of huisarts kunnen gaan.”
Altijd de nieuwste artikelen lezen? Als vriend van Wetenschappelijk Bureau GroenLinks ontvang je 4x per jaar de Helling per post. Ook heb je bij elke nieuwe editie direct toegang tot alle Helling-artikelen op onze website.
De Helling draagt bij aan verdieping en politieke visievorming binnen GroenLinks. Met jouw vriendschap steun je het werk van het tijdschrift en Wetenschappelijk Bureau GroenLinks.
