De Fyra-enquête is voorbij, en deed de mond een paar keer goed open vallen. De V250 trein, alias ‘het lelijke eendje’, danste over ruim tien jaar tijd ‘De stervende zwaan’ helemaal uit. Toch was het niet de techniek, maar disfunctionele politieke besluitvorming die de beoogde zwaan van de hogesnelheidslijn (HSL) de das om deed. De zaak illustreert de noodzaak van een doorbraak van solide, progressief-links beleid, zeker op Europees niveau.
Europa is tegenwoordig synoniem met crisis, maar Europa is veel meer. In dit nummer proberen we de kloof te dichten die gaapt tussen het politiek-economische Europa en de culturele identiteit(en) van het continent. Waar huist de ziel van Europa? In Griekse mythes van weleer, in de euro of in de namen van velen die opkwamen voor humaniteit?
Europa heeft zojuist verkiezingen achter de rug die werden gekenmerkt door een lage opkomst, en grote winst voor populistische partijen die van anti-Europese retoriek en voorstellen hun handelsmerk hebben gemaakt, vooral in Frankrijk en Engeland. Het zal voor het eerst zijn dat binnen het Europees Parlement anti-Europese stemmen veel zeggenschap zullen krijgen. De middenpartijen, die nog steeds veruit in de meerderheid zijn, en de media, zijn echter vaak zuinig over Europa: Europa waar het moet, natiestaten ‘zelf’ waar het kan, en liefst weer meer nationale soevereiniteit.
Net als in 1914, net voor de start van de Eerste Wereldoorlog, lijkt het spook van het nationalisme door Europa te waren. Waar in 1914 natiestaten bewust de confrontatie zochten, daar lijkt in 2014 het Europese project te lijden onder een verlangen naar de soevereine natiestaat. Bureau de Helling organiseerde 11 mei samen met Oikos en de Green European Journal een debat en twee exposities in Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, over de toekomst van Europa in het licht van het nationalisme tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Het Nationaal Energieakkoord uit 2013 is niet meer dan een eerste stap naar een duurzame energievoorziening. Hoe ziet een structurele aanpak van de energietransitie eruit? De wetenschappelijke bureaus van zes partijen laten hierover hun licht schijnen in de essaybundel Energietransitie: politiek robuust, die op 22 september werd aangeboden aan Ed Nijpels, de voorzitter van de Borgingscommissie van het Energieakkoord.
Het Europese beschavingsideaal staat voor de oneindige zoektocht naar een meer vredelievende, zachtaardige, ontspannen, minder gevaarlijke maatschappij: een maatschappij waarin mensen niet langer bang zijn voor elkaar, voor hun instituties, of voor zichzelf.
De Russische invasie van de Krim, en de daaruit voortvloeiende crisis, roepen veel vragen op. Waarom valt Rusland juist dat deel van Oekraïne binnen? Wat is precies de verhouding tussen Oekraïne en Rusland? Is Rusland werkelijk zo machtig als we denken? Welke rol kunnen de VS en de EU spelen? Ruslandkenner Koen Haer geeft zijn analyse. "De Russische beurs heeft al te maken gehad met een daling van 9%."
In this period of uncertainty and quick change, launching a new journal dedicated to the analysis of long term trends appears as pragmatic as trying to organise a meditation congress in the middle of a tsunami. But for the new Green European Journal, this uncertainty is a welcome challenge to better understand the deeper changes that our societies are currently facing.
Inmiddels wordt er overal in Europa openlijk over gepraat: Duitsland heeft het 'weer' voor het zeggen in Europa. Dat ene woordje 'weer' maakt dit voor velen tot een verontrustend feit. De meeste commentaren hebben dan ook een negatieve ondertoon. De Duitse euro moet het continent uit de crisis redden, maar houdt het tegelijkertijd in een benauwende houdgreep.
Volgens sommigen is Europa ten dode opgeschreven, anderen zien telkens kleine lichtpuntjes op weg naar een Europese eenwording. Etienne Balibar betoogt dat een dieper inzicht in de geschiedenis ontbreekt. Dit inzicht zou ons kunnen helpen inzien dat de huidige crisis een kantelpunt kan zijn voor de Europese integratie. Dit Engelstalige artikel staat in de nieuwe Green European Journal, 2014 nr.2.