“Verder wonen er veel verschillende soorten mensen: aan een kant zijn er chique Jugendstilwoningen, verderop zijn wat meer bescheiden huizen. We wilden graag een straat maken die de geschiedenis eer aandeed, maar die ook alle bewoners blij zou maken.”  

Het experiment

Bij de gemeente was het idee ontstaan: als we erop vertrouwen dat bewoners het beste weten hoe hun omgeving eruit moet komen te zien, dan mogen ze het plan ook echt tekenen. Dit keer lieten we dus niet zoals gewoonlijk eerst de verkeersexperts, de ecoloog en de erfgoedcommissie de kaders bepalen. We begonnen niet bij de deskundigheid, maar bij de eindgebruikers.

"Gaandeweg kwamen we erachter dat we niet iedereen mee konden laten praten: dan word je het nooit eens. Daarom zetten we een klankbordgroep op die een mandaat had om beslissingen te nemen, en bij de andere bewoners terugkwam om die uit te leggen. Ook moesten we toch een paar randvoorwaarden stellen, zodat er geen bomen werden ingepland waar onder de grond belangrijke infrastructuur ligt.

"Toen ging het ineens snel. Een beleidsmedewerker historie en erfgoed kwam laten zien hoe de weg er vroeger uit had gezien, daar raakten de bewoners door geïnspireerd. De Bomenstichting kwam vertellen over verschillende boomsoorten. We hebben zelfs een stuk van de weg in verschillende kleuren bestraat, zodat de bewoners konden kiezen.

Eva Boswinkel
Eva Boswinkel

"Als je niet oppast, wordt zoiets dan een onbetaalbaar mooi plan, en het werd ook duurder dan begroot. Maar in de gemeenteraad bleek iedereen enthousiast om hier meer geld aan uit te geven: de SP vond dat iedereen zo goed betrokken was, GroenLinks was blij met de enorme vergroening, de VVD zei: dit gaat economisch lang mee. Het is ook echt een buurtproject geworden.

“ Bij de opening bleken bewoners alle jongens van de aannemer bij naam te kennen ”

"Bij de opening bleken bewoners alle jongens van de aannemer bij naam te kennen, omdat die vaak even aanbelden: ik ga hier wat zand achterlaten, pas op want dit stoepje loopt scheef. De kinderen van een bekende kunstenares die aan de weg had gewoond en zich erg betrokken bij het project had gevoeld, hebben een van haar beelden geschonken. Toen de straat onverwacht een maand dicht moest voor de werkzaamheden, was er vooral begrip: mensen hadden immers zelf meegedacht en begrepen dus waarom dit zo moest.”   

Het resultaat  

“In mei van dit jaar opende ik een schitterende groene weg, waar bewoners elkaar goed kennen en geregeld straatfeestjes houden. Het grote voordeel van beginnen bij de eindgebruikers is dat je het plan krijgt dat het beste past. Zo is er een grote nadruk gekomen op het gemak van voetgangers. Een verkeerskundige had het misschien onoverzichtelijk voor automobilisten gevonden, maar de bewoners wilden veel zebrapaden. We hebben gezegd: we nemen een afgewogen risico en doen dat.  

"En doordat we de bewoners de regie gaven, is weg is nog veel groener geworden dan we zelf hadden aangedurfd. Hoe langer we bezig waren, hoe fanatieker de bewoners werden. Dan zeiden ze: we gaan toch zeker niet betegelen onder parkeerplaatsen? Dus dan kwam daar overal kruidenvegetatie. Wij stonden als gemeente te juichen aan de zijkant, terwijl de bewoners met elkaars belangen aan de slag gingen.  

"Als je vertrouwt dat bewoners het echt wel weten en zegt: ‘Wij faciliteren, maar red het verder maar zo veel mogelijk met elkaar’, krijg je plannen die je zelf nooit had verzonnen en worden er keuzes gemaakt waar je anders zelf het lef niet voor had. Als ik iets radicaals voorstel als wethouder, denken mensen gauw: ‘Die wil weer shinen, die denkt weer te weten wat goed is voor ons.Nu bleken mensen, omdat ze zelf de verantwoordelijkheid hadden, erg bereid om naar elkaar te luisteren. We noemen de aanpak inmiddels het ‘Deventerwegprincipe’ en willen het ook bij andere infrastructurele projecten toepassen.