Nieuw onderzoek laat zien hoe het politieke debat over belastingen en ondernemingsrecht in belangrijke mate wordt gestuurd door wetenschappers met een wirwar van academische, commerciële en bestuurlijke dubbelfuncties. Hierdoor is onduidelijk of vaak zeer technische maar belangrijke fiscale en juridische wetgeving nog wel het belang van de burger dient, of vooral die van de grote advieskantoren.
Al snel na het uitbreken van de coronacrisis stonden commentatoren massaal klaar met voorspellingen over hoe de wereld er na ‘corona’ uit zal zien. Als we echter kijken naar wat we weten over de politieke effecten van pandemieën, dan past ons bescheidenheid wat dergelijke voorspellingen betreft.
De corona-lockdown liet het begin van een nieuwe werkelijkheid zien. En dan heb ik het niet over de anderhalvemetersamenleving. Waar wetenschappers tot voor kort regelmatig publiek en politiek werden afgeserveerd, werden ze ineens de vrijwel onbetwiste leiders van de intelligente lockdown. Politici in coalitie en oppositie overstegen partijlijnen. Op basis van beperkte kennis en in een constructief debat loodsten ze het volk door de crisis. Het eigen gelijk telde even niet.
De economische groei van Nederland zal de komende periode naar alle waarschijnlijkheid afvlakken. En dat is voor werkzoekenden en specifiek de doelgroep van de Participatiewet zeer zorgelijk. De evaluatie van de Participatiewet door het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) laat niet alleen zien dat het effect van de wet door zijn opzet buitengewoon gering is.
Er is sprake van een wooncrisis, ook in Amsterdam. Voor een sociale huurwoning is de gemiddelde wachttijd 14 jaar en huren in het middensegment rijzen de pan uit: een prijs van 1500 euro per maand voor een appartementje is niet ongebruikelijk. Het is hoog noodzakelijk dat we de middenhuur gaan reguleren, er meer sociale huurwoningen bijkomen en woningcorporaties een veel bredere taak krijgen om ook in dit segment te gaan verhuren.
Burgers willen meepraten en bestuurders willen inspraak geven. Tegelijkertijd verlangen burgers van bestuurders dat deze hun verantwoordelijkheid nemen, daadkracht tonen en ingewikkelde kwesties niet afschuiven. Waar ligt die grens tussen besluitvaardigheid en participatie? Oftewel: wanneer is er genoeg geluisterd en moeten bestuurders gewoon de knoop doorhakken?
Zijn pragmatisme en idealisme wel elkaars tegenpolen? Ideeënpartijen op zoek naar macht. Is dat een paradox? Zijn idealisme en pragmatisme onverenigbaar? Is dat altijd schipperen tussen twee uitersten? Dit is een permanent debat in GroenLinks. In de provincie Utrecht bijvoorbeeld, GroenLinks zit in het college met ChristenUnie, D66, VVD en CDA. Kan zij vanuit dit college haar linkse programma realiseren? Of moet ze teveel compromissen maken juist op groene onderwerpen als megastallen, natuur en verkeer?
Gaat uw kind spijbelen? Komt uw buurman in de schulden? Wordt uw buurt crimineler? Dankzij slimme algoritmen kan de overheid dit steeds vaker voorspellen voordat de leerplichtambtenaar of de schuldsanering daadwerkelijk aan de deur klopt. Hoewel door slimme algoritmen verzamelde data kunnen leiden tot het vroegtijdig opsporen van armoede of het veiliger maken van een stad, roept deze aanpak ook de nodige vragen op. Hoe houden we politiek grip op slimme algoritmen en zorgen we ervoor dat nieuwe technologieën ons ten goede komen? Zeven politieke lessen van Albert Meijer, hoogleraar Publieke Innovatie aan de Universiteit Utrecht.
Drie jaar decentralisaties in het sociale domein brachten ons nabijheid van en maatwerk in de zorg. Maar ook een tekort aan professionaliteit, democratie en solidariteit, en onterecht een leidende rol voor het povere beleidsideaal van zelfredzaamheid.
De nieuwe Omgevingswet biedt kansen voor GroenLinks, zo blijkt tijdens een gesprek met drie lokale politici. Maar dan moeten de nieuwgekozen raadsleden wel in een vroeg stadium hun ambities voor een groene leefomgeving agenderen. Dan kan de nieuwe wet volop ruimte geven aan zaken als de energietransitie, de compacte stad en het vergroenen van de landbouw, zo blijkt uit een gesprek tussen drie lokale politici. Oplettendheid is echter geboden: de wet zet de gemeenteraad op achterstand.