Met een offensieve agenda, waaronder het organiseren van nieuwe groepen werkenden zoals flexwerkers en het integreren van hun succesvolle organizing-werk in andere takken van vakbondswerk, kunnen vakbonden hun positie op de werkvloer terugveroveren. Ook hard nodig: vakbondswerk maken van thema’s als klimaatverandering en robotisering.
Wat journalist Joris Luyendijk zo aantrok in het schrijven van een boek in de vorm van een briefwisseling? “Dat je zo écht kan afpellen hoe je ergens anders over denkt, van Brexit tot klimaat”. Een mooi idee, maar de uitvoering van Luyendijk en ondernemer Kees van Lede mist diepgang en scherpte. Ondanks dat de twee vanuit compleet verschillende perspectieven inkijk geven in de wereld van de politiek en het bedrijfsleven, wordt er maar weinig écht afgepeld.
Een van de architecten van het Parijsakkoord, Christiana Figueres, schreef met een VN-collega een origineel en hoopvol boek vol haalbare gedragskeuzes die ons kunnen weghouden van de gevreesde drie graden opwarming. De eerste keuze die ieder van ons te maken heeft: haal diep adem, neem de beslissing dat we dit samen kunnen, en dat jij daar een bijdrage aan zult leveren.
Ook zo genoten van dat eerste biertje op het terras? Hoe voelde het om met een frisse coupe de kapper te verlaten? Weer een museum binnen te stappen? Collega’s en vrienden in levenden lijve te zien?
De coronacrisis maakt extra duidelijk dat kapitalisme slechts een manier is waarop de markt is ingevuld. Het kan ook heel anders. Pleidooi voor een post-corona-economie waarin de markt weer ingebed is in de gemeenschap en beter gereguleerd kan worden door de staat.
Het met nieuw aangemaakt geld financieren van overheidsuitgaven heeft menig land geholpen in tijden van crisis en oorlog. Omdat iedere hyperinflatie in de geschiedenis begon met deze monetaire financiering, heeft het instrument een slechte reputatie gekregen. Daarom is het in de EU verboden, wat de Europese Centrale Bank verhindert om staten op deze manier te helpen de coronacrisis te boven te komen. Toch zijn de gevaren beperkt en biedt het kansen voor het verduurzamen van de samenleving. Onder strikte voorwaarden is dit paardenmiddel dan ook verdedigbaar.
Achteraf gezien is een crisis altijd aangekondigd. Dat geldt voor de coronacrisis, waar virologen al jaren voor waarschuwen. Het gold ook voor de financiële crisis van 2008. De enkeling die een crisis voorspelt, wordt genegeerd. Als het zo ver is, wordt de wereld erdoor overvallen.
Schrijver en politiek filosoof Susan Neiman pleit al jaren onvermoeibaar voor het centraal stellen van de moraal in de politiek. Links, betoogt ze, heeft zijn oren teveel naar de dogma’s van economische groei en het individuele eigenbelang laten hangen. Tijd voor een rehabilitatie van oude linkse waarden, met klimaat als prioriteit voor het komende decennium.
Ieder jaar besteden we in Nederland ruim 26 miljard euro aan uitkeringen voor werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Uitkeringen die de afstand tot de arbeidsmarkt vaak verder vergroten. Een parallelle arbeidsmarkt biedt mensen loon en werk in plaats van een uitkering. Dit heeft niet alleen grote voordelen voor de werknemers zelf, maar ook voor de samenleving als geheel.
Van de Westlandse kassen tot de Rotterdamse haven en de Limburgse aspergeteelt: steeds meer sectoren kampen, zelfs met het vrij verkeer van werknemers binnen de EU, met een dringend tekort aan personeel. Hoewel er buiten de EU mensen staan te popelen om in Nederland aan het werk te gaan, maken op dit moment vooral hoogopgeleide ‘expats’ kans op een werkvergunning. Hiermee blijven arbeidstekorten in stand en wijken ‘niet-kennismigranten’ uit naar gevaarlijke smokkelroutes. Hoog tijd voor een nieuw arbeidsmigratiebeleid.