Bestaat er zoiets als een Europese identiteit? Zo ja, wat hebben Europeanen dan met elkaar gemeen? Al lange tijd zijn dit vragen die vooral filosofen en schrijvers bezig houden. Veel van hen benadrukken dat Europa, ondanks allerlei nationale verschillen, gebaseerd is op een gemeenschappelijke christelijke traditie en de Grieks-Romeinse erfenis.
Het wetenschappelijk bureau van GroenLinks heeft een nieuwe directeur: Noortje Thijssen. Het partijbestuur maakt dat vandaag bekend. Thijssen is op dit moment directeur a.i. van het bureau.
Het viel me ineens op. Omroep WNL, niet meer voor Wakker Nederland maar voor Wij Nederland, afficheert zich met ‘Vrolijk Rechts’. Wat zouden ze daar mee bedoelen? Dat er ook een somber of chagrijnig rechts is? Nu ben ik zelf natuurlijk van het zwaarmoedige links, dus ik ben wantrouwend jegens de combinatie van politieke kleur en gemoedstoestand. Ik fronste daarom tien jaar geleden ook mijn wenkbrauwen bij de campagneslogan ‘Zin in de toekomst’ van GroenLinks. Het blijmoedige, het opgewekte: dat laat zich niet gemakkelijk verenigen met de politieke taak.
“Ik zit vast”, schreef de 25-jarige docente Anne Breukelaar op 14 mei in een ingezonden brief in NRC Handelsblad. Zeven jaar woonde ze op zichzelf, maar na het behalen van haar tweede masterdiploma trok ze noodgedwongen weer bij haar ouders in. Niet omdat ze terugverlangde naar het ouderlijk huis, maar omdat ze zich met haar modale inkomen geen eigen woning in de buurt van Nijmegen of Den Bosch kan veroorloven. Het verhaal van Anne is illustratief voor de huidige situatie op de woningmarkt: voor een sociale huurwoning verdient ze teveel, voor een hypotheek te weinig. Particuliere verhuurders eigen dat zij bruto vier tot vijf keer de huurprijs verdient, die voor een woning van 45 vierkante meter al snel neerkomt op 900 euro. Tel uit haar verlies.
De stad is de plek om politiek opnieuw uit te vinden. Uit de instituties, terug naar de buurt, het plein, de agora. Dat is het idee achter municipalisme, de nieuwe links-progressieve beweging die in allerlei Europese steden opduikt en zich presenteert als een alternatief voor het neoliberalisme. Wat is municipalisme precies, en wat heeft het GroenLinks en steden als Amsterdam te bieden?
Burgers willen meepraten en bestuurders willen inspraak geven. Tegelijkertijd verlangen burgers van bestuurders dat deze hun verantwoordelijkheid nemen, daadkracht tonen en ingewikkelde kwesties niet afschuiven. Waar ligt die grens tussen besluitvaardigheid en participatie? Oftewel: wanneer is er genoeg geluisterd en moeten bestuurders gewoon de knoop doorhakken?
De meeste politieke partijen in Nederland pleiten inmiddels voor een grondstoffentransitie. Dat is goed nieuws. Het risico bestaat alleen dat de kosten van die transitie vooral gedragen zullen worden door grondstofproducerende ontwikkelingslanden. Juist groene en progressieve partijen dienen aandacht te vragen voor de mogelijke verliezers en aan te sturen op een eerlijke transitie.
De Belgische politiek filosoof Chantal Mouffe pleit voor een nieuw links populisme, dat ontstaat op het strijdtoneel dat de politiek volgens haar in essentie zou moeten zijn. Op dit strijdtoneel wint dit linkse populisme – dat groepen uit alle lagen van de bevolking verenigt en waarden als gelijkheid en inclusiviteit verdedigt – uiteindelijk van het neoliberalisme. Maar zónder die laatste stroming te vernietigen. “Het conflict moet gekoesterd worden: mensen moeten iets te kiezen hebben.”
Wie teveel verdient voor een sociale huurwoning en te weinig voor een koophuis, heeft het zwaar op de woningmarkt. Speculanten hebben massaal woningen gekocht om deze tegen woekerprijzen te verhuren aan mensen met een middeninkomen. Vier oplossingen om de ruimte voor speculanten te beperken en huren weer aantrekkelijk en betaalbaar te maken.
Facts are indispensable in a democratic political debate. Although social media lowers the threshold for the involvement of citizens in this debate, it also provides an unparalleled environment for the spreading and proliferation of disinformation. This ultimately threatens the value of facts. Although governments have begun to wake up to the need to regulate major platforms and draft legislation in this direction, they must adopt a much more assertive approach if they are to meaningfully hold these platforms accountable for their responsibility to host open, honest, and fact-based political debates. This also includes the strengthening of a traditional pillar of democracy: the free press.