Voor Wetenschappelijk Bureau GroenLinks maakt Tweede Kamerlid Corinne Ellemeet de podcast Besturen met idealen. Voor de eerste podcast gaat ze in gesprek met Touria Meliani, wethouder in Amsterdam met de portefeuille kunst en cultuur. We lichten een tipje van de sluier…
De Duitse groene partij Bündnis 90/Die Grünen is in haar vierde decennium een nieuwe weg ingeslagen. Het toetreden tot de stoplichtcoalitie met de sociaaldemocratische SDP en de liberale FDP is een keerpunt. Na een eerste periode met alleen SDP (1998-2005) regeren de Groenen nu voor de tweede keer op federaal niveau. Met het motto dare progress (‘vooruitgang met lef’) zijn er kansen voor verandering na zestien jaar conservatief beleid.
Voor wie de publicaties van Wetenschappelijk Bureau GroenLinks trouw volgt is ‘Besturen met idealen’ een vertrouwd thema. De uitdaging ervan staat ook centraal in het evaluatierapport na de tegenvallende Tweede Kamerverkiezingen van 2021: “Laat zien dat ‘idealen’ en ‘besturen’ hand in hand gaan: het is van belang dat GroenLinks duidelijk maakt hoe zij met behoud van idealen kan besturen.”
Politiek is voor idealisten – zeker bij GroenLinks. Juist politici van deze partij hebben ideeën over hoe het beter kan. De stap naar meebesturen is logisch, maar de praktijk is soms weerbarstig. Vooruitgang gaat stap voor stap. Bestuurders moeten compromissen sluiten, uitruilen doen en meebewegen met collegepartijen. Hoe gaan drie wethouders van middelgrote gemeenten om met het spanningsveld tussen droom en werkelijkheid?
De politiek loopt achter de technologische feiten aan. Of dat erg is, daarover zijn politici het niet eens. Ideologische verschillen klinken door in het debat waarmee de conferentie Kan technologie ook links zijn? wordt afgesloten.
Een gebrek aan ideologische ontwikkeling bij linkse partijen heeft hun profiel doen vervagen. Teruggrijpen op Marx kan dit veranderen als zijn politiek en economisch werk dient om de blik op huidige vraagstukken aan te scherpen.
Waarom is er na zes jaar crisis zo weinig protest? In deel 1 kwam ik tot de conclusie dat het gebrek aan protest kan worden verklaard door de maskerade van de neoliberale ideologie als ‘realiteit’. In dit tweede deel benadruk ik de mogelijkheid tot vervanging van het neoliberale narratief. Een voorwaarde daarvoor is dat we het opnieuw als ideologie leren herkennen – en niet langer als ‘realiteit’ accepteren.
Politici hebben soms weinig respect voor de feiten: ze denken dat je ze kunt wegdiscussiëren. Maar politiek en wetenschap moeten elkaar juist respecteren.
'Dit pamflet kent slechts één ambitie: het politiek-inhoudelijke debat binnen GroenLinks te voeden, opdat de partij er zo snel mogelijk weer klaar voor is om er flink tegenaan te gaan.' Hier een ingekorte versie van 'Wie we zijn en wat we willen'.
Democratie ligt onder vuur, net als honderd jaar geleden, toen de Duits-Italiaanse socioloog Robert Michels (1876-1936) de 'ijzeren wet van de oligarchie' formuleerde in zijn Soziologie des Parteiwesens in der modernen Demokratie, Untersuchungen über die oligarchischen Tendenzen des Gruppenlebens (1911). Terwijl Michels zijn socialistische idealen uiteindelijk inwisselde voor het Italiaanse fascisme, wordt democratie tegenwoordig aan de kant geschoven ten gunste van de zogeheten technocraten.