Met zijn nieuwe boek wil de Amerikaanse socioloog, politicoloog en filosoof Francis Fukuyama het liberalisme verdedigen en het kapitalisme behouden. Maar is die combinatie wel mogelijk? Stijn Klarenbeek: “Met zijn conservatieve agenda doet Fukuyama het liberalisme uiteindelijk meer kwaad dan goed."
Eén van de meest gebruikte termen in het publieke debat is ook een van de minst begrepen: neoliberalisme. Toen het wetenschappelijk bureau van de VVD een boek publiceerde met het betoog dat neoliberalisme in Nederland niet bestond, was voor historici Bram Mellink en Merijn Oudenampsen de maat vol. Vier jaar lang werkten zij samen met hun collega Naomi Woltring aan een boek over de wortels van het neoliberalisme in Nederland. Ze schreven het boek 'Neoliberalisme. Een Nederlandse geschiedenis'. Hoog tijd voor een gesprek met de auteurs.
In hun Six Faces of Globalization (2021) maken Anthea Robert en Nicolas Lamp duidelijk dat er in westerse samenlevingen op dit moment minstens zes verhalen circuleren over wat er de laatste decennia aan de hand is. Eens gevierd als een onstuitbare kracht die de hele wereld Westers, welvarend en liberaal zou maken, is het Grote Verhaal over globalisering in een caleidoscoop veranderd waar elke draai aan de kijker een nieuwe visie en de plot voor een ander verhaal oplevert.
In een luttel aantal maanden werd het in 2021 verschenen boek boek Free: Coming of Age at the end of history van Lea Ypi een bestseller. Het is al in veel talen vertaald, waaronder het Nederlands. Ypi doceert aan de London School of Economics en werd in Albanië geboren. Het boek gaat over haar jeugd en beschrijft hoe ze als kind in een socialistisch land opgroeit, vervolgens als puber de transformatie naar een ‘opkomende economie’ meemaakt en haar land onder leiding van economische raadgevers, geheel volgens neoliberaal recept, na heftige politieke en economische crises, in een Westerse liberale markteconomie verandert. En daarmee volgens velen het eindstadium van de geschiedenis bereikt: beter dan dat kan het niet worden.
We lijden aan ‘democratische metaalmoeheid’: onze democratie is lang en breed af, en toch willen we er maar steeds aan blijven sleutelen. Dat stelt Gijs van Oenen in het boek Overspannen democratie. Zijn oplossing: ‘algoritmisch-democratische’ besluitvorming om de vermoeide burger wat werk uit handen te nemen.
De gelijkheidsdrang van het socialisme zou zich niet verdragen met individueel vrijheidsstreven. Jawel, zeggen Femke Halsema en Bart Snels, het begrip emancipatie sluit beide in.
Binnen GroenLinks wordt sinds een aantal jaren een levendige discussie gevoerd over de uitgangspunten van de partij. Is de partij nu links-liberaal, vrijzinnig-links of links-libertair? Bij deze discussie lijkt het brandpunt van onenigheid en verwarring zich te bevinden bij het gebruik van de term 'liberalisme'.
Er is een moord gepleegd in Het huis van de vrijheid: de liberale politiek filosoof Rutger Claassen rekent rücksichtslos af met de cultuurkritische auteur van het boek Het eeuwig tekort: dezelfde Rutger Claassen. Hoe verhouden de jonge en de oude Claassen zich tot elkaar?
Onlangs ontstond er in het land enige beroering naar aanleiding van enkele uitspraken van onze beminde premier. Op een congres van de Staatkundig Gereformeerde Partij betoogde hij dat het liberalisme wortelt in joods-christelijke beginselen. Dit is zeker een wonderlijke uitspraak, maar niet vanwege de reden die het meeste stof deed opwaaien.
Er zijn maar weinig diersoorten die op grote schaal kunnen samenwerken. Mieren kunnen het, en termieten ook, maar zij hebben gemeen dat ze familie zijn. De mens is de enige diersoort die zonder verwantschap kan samenwerken op gigantische schaal. Hoe werkt dit?