'Denken in systemen' toont hoe we op zinnige wijze naar systemen kunnen kijken. Hoe ze eruitzien als ze goed werken en hoe ze geoptimaliseerd kunnen worden. En in welke valkuilen men vaak trapt, zoals ‘de tragedie van de meent’.
Dit is zo’n column waarvan je zou willen dat hij zomaar van het toetsenbord rolt. Dat lukt niet. Het is een moeizaam proces. De zomer van 2022 had alles in zich voor woede, verontwaardiging, zorgen, verdriet en grote woorden.
Verscholen achter morsige muren ligt in het 19e arrondissement van Wenen een vergeten schat: de Währinger begraafplaats, in gebruik geweest door de Joodse Gemeente van 1784 tot 1880. De graven vertellen het verhaal van de bloeiperiode van de Joodse gemeenschap in Wenen, dat vandaag overwoekerd is door verhalen van oorlog en vervolging. Marco Schreuder en Tina Walzer zetten zich samen al tien jaar in voor de zichtbaarheid en toegankelijkheid van deze plek.
De problematiek die door de stroom van vluchtelingen wordt opgeroepen, beheerst het nieuws. Persoonlijk kan ik heel slecht tegen beelden van mensen die ’s nacht door een rivier zwemmen of dagenlang in de regen zitten zonder verder te kunnen.
De oorlog in Oekraïne heeft een einde gemaakt aan de illusie dat oorlog in Europa tot het verleden behoort. Decennialang was het Duitse buitenland- en veiligheidsbeleid gebaseerd op deze geruststellende gedachte. Zakelijke belangen waren sterker dan geopolitieke zorgen. Reinhard Olschanski pleit voor een nieuw Duits en Europees veiligheidsbeleid op basis van nauwe banden met Midden- en Oost-Europa, EU-integratie en de groene transitie.
Het is een nachtmerrie. De beelden van weer een oorlog in Europa, met de vernietiging van steden en dorpen, met massamoorden en martelingen, met angstaanjagende retoriek. Het besef dat een bevolking de bodem onder het bestaan wordt weggeslagen. Het diplomatieke gestuntel ook. Niet te bevatten dat regeringsleiders van omringende landen massaal kunnen afreizen naar Kyiv voor hun mediaperformance. De Oekraïense president Zelenski beheerst dat vak trouwens als de beste.
De wereld staat in brand. Drie crises komen samen: klimaat, corona en oorlog. Toen corona losbarstte, toen Limburg onder water liep, constateerden veel duiders van het nieuws, net als bij het uitbreken van de Oekraïne-oorlog, dat ‘het Westen’ in slaap gesust was. Maar het is tijd om te erkennen dat landen als Nederland vooral baat hadden bij ontkenning. We hebben lang de moeilijke keuzes voor ons uit geschoven door Oost-Indisch doof te zijn.
“Nederlander betaalt elke dag twee euro aan Rusland voor aardgas", zo berekende onderzoeksbureau Kalavasta. Laten we afspreken dat iedere Nederlander per dag twee euro probeert te besparen op energiegebruik of het juist uitgeeft aan een ritje met een deelfiets of een smaakvolle groenteburger. Wie doet er mee?
In december kreeg ik een mail van de stichting Onkruit vergaat niet. Of ik wilde meewerken aan een film over de antimilitaristische acties zoals totaalweigeren en acties van Onkruit in de vorige eeuw. Ik was vanaf 1981 Tweede Kamerlid voor de PSP en heb dat in die periode allemaal meegemaakt.
Lokale politici hoeven niet machteloos toe te zien hoe hun verkiezingscampagnes worden overschaduwd door de oorlog in Oekraïne. Zij kunnen bijdragen aan het financieel afknijpen van de agressor in het Kremlin door hartstochtelijker dan ooit te pleiten voor woningisolatie, warmtepompen, zonnepanelen en windturbines. De energietransitie verknoopt de gemeentepolitiek met de wereldpolitiek.