Te midden van de moeilijkheid ligt de mogelijkheid. Deze uitspraak van Albert Einstein behoort tot mijn favoriete citaten. Hij hangt bij ons thuis op de koelkast en in ingewikkelde tijden herinner ik mezelf aan deze wijsheid.
In Nice White Parents, de nieuwste podcast van Serial Productions, eigendom van The New York Times, duikt host Chana Joffe-Walt in het schoolsysteem van de New Yorkse wijk Brooklyn. Bij het verschijnen riep de titel meer weerstand op dan het probleem dat de podcast aankaart: de rol van witte ouders bij het ontstaan én tegengaan van kansenongelijkheid en segregatie in het onderwijs. Maar de podcast wegzetten als een aanval op goedwillende witte ouders doet dit gedegen en boeiende journalistieke project tekort.
De stad is de plek om politiek opnieuw uit te vinden. Uit de instituties, terug naar de buurt, het plein, de agora. Dat is het idee achter municipalisme, de nieuwe links-progressieve beweging die in allerlei Europese steden opduikt en zich presenteert als een alternatief voor het neoliberalisme. Wat is municipalisme precies, en wat heeft het GroenLinks en steden als Amsterdam te bieden?
De transitie naar duurzaam bouwen biedt kansen om ook de sociale cohesie in stedelijke gebieden te versterken, stelt Daan Zandbelt, Rijksadviseur voor de Fysieke leefomgeving. “Steden moeten meer gaan lijken op de Victory Boogie Woogie van Mondriaan: met infrastructuur als verbinder in plaats van als scheidslijn.”
De term ‘gentrificatie’ is niet meer weg te denken uit het Nederlandse stedenbouwkundig vocabulaire. De definitie, de opwaardering van oudere wijken door de komst van mensen uit de middenklasse met prijsopdrijving als gevolg, maakt direct het dilemma zichtbaar: moeten we gentrificatie nu omarmen of vermijden? Stadsgeograaf Cody Hochstenbach en voormalig wethouder Maarten van Poelgeest bogen zich op verzoek van de Helling over deze vraag. Grootste discussiepunt: hoe autonoom en daarmee onvermijdelijk is het proces van gentrificatie? Roerend over eens: gemeenten moeten meer kunnen doen tegen exorbitante huurprijzen.
Het is maar goed dat niet alle uitspraken van Richard Sennett uitkomen. In 2001 liet de inmiddels 76-jarige socioloog weten dat er waarschijnlijk nog één boek in hem zou zitten met als onderwerp de ‘sociologie van het optreden’ (sociology of performing). Dat boek heeft het levenslicht nog niet gezien, maar zes ander boeken inmiddels wel, waaronder het vorig jaar uitgekomen ‘Stadsleven, een visie op de metropool van de toekomst’ (oorspronkelijke titel: Building and Dwelling: Ethics for the City).
Plannen om de gebouwde omgeving in een vlot tempo van het aardgas af te halen, komen de laatste tijd zowel vanuit klimaatsceptische hoek als vanuit de hoek van klimaatactivisten onder vuur te liggen. Hierdoor dreigt stilstand bij het verduurzamen van de gebouwde omgeving. Dat zou slecht zijn voor een voortvarende aanpak van de klimaatnoodtoestand, want een goede maatregel nu bespaart meer CO2 dan een perfecte maatregel die we pas over tien jaar nemen.
Het smart city-concept klinkt veelbelovend. Overheidstaken kunnen we sneller, goedkoper en efficiënter uitvoeren dankzij digitale technologie. Maar het leven van de dakloze Hassan staat in de smart city niet sneller of goedkoper weer op de rails, en de succesvolle zelfstandig ondernemer Esther verliest al haar rechten met één druk op de knop. Aan de hand van deze verhalen laat ik zien hoe en waardoor de overheid van karakter is veranderd door de toepassing van ICT.
Waarom ziet ons verkeerssysteem er eigenlijk uit zoals het eruit ziet? Hoe is dat zo gekomen? Is een ander systeem wenselijk en mogelijk? Dat zijn de vragen die journalist Thalia Verkade (de Correspondent) en hoogleraar Marco te Brömmelstroet (Universiteit van Amsterdam), opwerpen in hun boek Het recht van de snelste. Hoe ons verkeer steeds asocialer werd. Het zijn ontzettend belangrijke vragen, in een wereld waarin steeds meer steden ontdekken dat hun leefbaarheid door de dominantie van de auto onder druk staat.
Nederland wil circulair zijn in 2050. Hoe leven, wonen, werken en consumeren we in een economie van gesloten kringlopen? Om die vraag te beantwoorden, werkt Wetenschappelijk Bureau GroenLinks aan een scenario voor een circulair Nederland in 2050. Dit deelscenario gaat over bouwen en wonen.