Vlees eten zou geen moreel dilemma moeten zijn. Het is een technologisch probleem dat opgelost kan worden. Vlees, vis en zuivel kunnen worden gemaakt met behulp van dierlijke cellen en micro-organismen.
Een handjevol supermarkten bepaalt wat we in Nederland eten en dus ook voor een flink deel hoe de voedselvoorziening er uit ziet. Van grond tot mond. Die machtsconcentratie heeft naast een enkel voordeel de nodige nadelen. Wie is er aan zet om dat te veranderen?
Steeds vaker staat voedsel op de agenda van de politiek. In verschillende steden worden pogingen gedaan om een samenhangend voedselbeleid te ontwerpen. Dat blijkt niet eenvoudig. Amsterdam is een van die steden.
Voedsel speelt van oudsher een centrale rol in het leven en is verbonden met culturele waarden en identiteit. Onze tijd van snelle pakjes en zakjes roept de vraag op welke waarden we willen overdragen aan de volgende generatie. Door zelf te koken met kinderen bevechten we deze waarden opnieuw.
Wat een contrast: ik herinner me nog dat mijn moeder voor de eerste keer spaghetti op tafel zette; een doorbraak in vergelijking met het gewone menu van aardappelen, groente en een stukje vlees (uiteraard op vrijdag een stukje vis). Vergelijk dat eens met de aandacht die voedsel vandaag de dag krijgt.
Voedselproductie gaat niet alleen over ons voedsel. Een belangrijke sleutel voor duurzaamheid is het voer dat wij niet eten, en dat daardoor vaak onzichtbaar is: veevoer. Bij het vinden van oplossingen is een belangrijke rol weggelegd voor de overheid.
Sicco Mansholt wordt doorgaans gezien als de grondlegger van het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Tegelijkertijd was hij de eerste die initiatieven nam om dit beleid te verduurzamen.
Voedselproductie volgens de methode van de agro-ecologie verlangt een complexe verhouding tussen sociale en fysieke processen. Dat leidt tot spanningen tussen waarden. De belangrijkste dilemma’s op een rijtje.
Voedsel wordt niet in de supermarkt gemaakt: het komt op ons bord door een samenspel van productie, distributie en consumptie. De omgang met alle aspecten van voedselsystemen, vanuit een perspectief van duurzaamheid, heet agro-ecologie. Een introductie.
Voedsel is een mensenrecht, maar hoe voeden we de wereld? Dat is niet zozeer een technisch, maar vooral een politiek probleem. Daarom moeten alle betrokkenen bij de voedselproductie gehoord worden, ook de kleinste. Een pleidooi voor voedseldemocratie.