Het is onwaarschijnlijk dat we de ecologische crisis kunnen stoppen zolang onze economie blijft groeien. We kunnen ons dus maar beter voorbereiden op een toekomst zonder bbp-groei. De degrowth-beweging, die snel aan populariteit wint onder activisten en wetenschappers, pleit zelfs voor het welbewust terugschroeven van overproductie en overconsumptie in rijke landen. Zij streeft naar een samenleving met minder ongelijkheid, meer gemeenschap en betere publieke voorzieningen, binnen ecologische grenzen.
Maar wat zou een afscheid van de economische groei betekenen voor de positie van de Europese Unie op het wereldtoneel? Kunnen we straks onszelf, de democratie en de internationale rechtsorde nog verdedigen tegen agressieve autocraten? De macht van landen en allianties wordt immers in sterke mate bepaald door hun welvaart en hun militaire vermogens. Dat zien we in Oekraïne: dankzij westers geld en wapens weet het land zich staande te houden tegen de Russische agressor.
De transitie naar een postgroei-samenleving moet een democratische transitie zijn, zo benadrukken degrowthers. Maar dat is verre van vanzelfsprekend in een tijd waarin autoritaire regimes hun democratische buren binnenvallen of bedreigen.
In het project Geopolitics of a Post-Growth Europe hebben we de spanningen tussen degrowth/post-growth en geopolitiek onderzocht. We brachten een gesprek op gang tussen de critici van economische groei en progressieve denkers over buitenlands en veiligheidsbeleid, die doorgaans in gescheiden circuits opereren. Wat zijn de geschilpunten, waar liggen de raakvlakken? Kunnen we de contouren schetsen van een waardengedreven geopolitiek voor een EU voorbij de groei?
Dit project werd georganiseerd door de Green European Foundation met steun van Wetenschappelijk Bureau GroenLinks, Fondation de l'Écologie Politique, Etopia, Transición Verde, BlueLink Foundation, Centre for Green Politics en Green House Think Tank, en met de financiële steun van het Europees Parlement aan de Green European Foundation.
Wil je op de hoogte blijven van vervolgactiviteiten? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief van Wetenschappelijk Bureau GroenLinks. 📬
Meer informatie
Download het rapport Postgroei en geopolitiek (68 pp., januari 2024)
Zie het Engelstalige dossier op deze website.
Of neem contact op met projectleider Richard Wouters.
