Om het leven op onze planeet te behouden is een fundamentele hervorming van onze economie onvermijdelijk. Dit kan alleen als we het vertrouwen in de overheid herstellen. Een sterke overheid die met zelfvertrouwen samenwerkt met haar burgers, is noodzakelijk als we het kapitalisme nog willen keren.
Tijdens de laatste Franse presidentsverkiezingen zei Marine Le Pen dat ze een 'présidente du quotidien' wilde worden, een president van alledag. Het geeft te denken dat juist extreemrechts de zorgen van alledag weet te kapen en het persoonlijke politiek maakt. Links moet weer een emancipatiebeweging worden. Verbind de burn-out van de planeet met een strijdbare analyse van Big Tech en de groeiende controlesamenleving, waarin publieke waarden eroderen en het leven verder versnelt.
‘The fear of falling’ is een term die een belangrijke plaats heeft in het essay 'Eigen welzijn eerst' van Roxane van Iperen. De term komt uit een boek van de Amerikaanse schrijfster Barbara Ehrenreich, die een verklaring probeerde te vinden waarom een deel van de middenklasse in haar land het gedachtegoed van gelijkwaardigheid inruilde voor een egoïstischer ideologie. Dit principe en de mechanismen erachter helpen volgens Van Iperen om inzicht te krijgen in actuele ontwikkelingen in de mentale en politieke voorkeuren van – een deel van – de Nederlandse middenklasse.
Technologie is niet neutraal, integendeel. Er is een strijd gaande rondom de al maar groeiende mogelijkheden om data in te zetten. Kiezen we voor openheid en transparantie, die burgers meer grip geeft op de systemen die hun leven vormgeven, of geven we bedrijven en overheden de ruimte om gegevens te exploiteren en zo meer macht te vergaren? Het is hoog tijd dat politieke partijen kleur bekennen in deze strijd.
De datahonger van onze samenleving vraagt om een bewuste omgang met technologieën. Maar burgers, politici en bedrijven zijn daartoe moeilijk te bewegen. Waarom? Voor een antwoord moeten we terug naar de wortels van de digitale cultuur: de hippiecultuur in het Californië van de jaren zestig.
Bestuurders en beleidsmakers zijn zich veel te weinig bewust van de vragen die worden opgeroepen door het gebruik van big data en algoritmes in openbare besluitvorming. Intussen zijn onze mensenrechten in het geding. Wie neemt verantwoordelijkheid?
Het toenemende gebruik van grote hoeveelheden data door bedrijven en overheden vraagt om meer controle door politiek en media. Journalisten bekwamen zich daarom ook zelf in de analyse van data. Een onderzoeksjournalist over haar gereedschapskist.
In de Groningse wijk Paddepoel wordt met behulp van dataverzameling gewerkt aan een nieuwe infrastructuur voor energie. Uiteindelijk moet de hele stad energieneutraal worden. De verantwoordelijke wethouder van GroenLinks pioniert met big data.
Big data worden door zowel commerciële bedrijven als overheden verzameld en gebruikt. Welk gebruik is nu nuttig en welk gebruik onwenselijk? En hoe kan een te grote concentratie van macht worden voorkomen? Verschillende sectoren vragen om verschillende benaderingen.
Het gebeurt regelmatig dat ik in de trein word aangesproken door wat oudere, vriendelijke dames en heren gekleed in kleurrijke hesjes met het verzoek om mijn ov-kaart te scannen. Dat verzoek wordt meestal tevoren luid aangekondigd: ‘reizigersonderzoek’.