‘Wij zijn de grootste NGO ter wereld.’ Het is deze uitspraak van Paul Polman, tot 1 januari 2019 topman van Unilever, die succesauteur Jeroen Smit een nieuw onderwerp verschafte na De prooi, diens bestseller over de teloorgang van ABN Amro.
In het ruim 900 pagina’s tellende Capital et idéologie brengt de Franse econoom Thomas Piketty tweeduizend jaar ongelijkheid in kaart en maakt hij deze meetbaar. Piketty heeft daarnaast een opvallende agenda: hij wil het kapitalisme niet hervormen, maar streeft naar een ander stelsel.
Vlak buiten Los Angeles brak een gasleiding. Burgers maakten zich zorgen over de gevolgen voor de luchtkwaliteit, en alle scholen binnen een straal van 7,5 kilometer van het gaslek kregen moderne luchtfilters. Eigenlijk was die bezorgdheid helemaal niet nodig: het gas dat vrijkwam, was lichter dan lucht en vervloog snel. Vals alarm dus, maar met onvoorziene implicaties.
Nieuw onderzoek laat zien hoe het politieke debat over belastingen en ondernemingsrecht in belangrijke mate wordt gestuurd door wetenschappers met een wirwar van academische, commerciële en bestuurlijke dubbelfuncties. Hierdoor is onduidelijk of vaak zeer technische maar belangrijke fiscale en juridische wetgeving nog wel het belang van de burger dient, of vooral die van de grote advieskantoren.
Een van de architecten van het Parijsakkoord, Christiana Figueres, schreef met een VN-collega een origineel en hoopvol boek vol haalbare gedragskeuzes die ons kunnen weghouden van de gevreesde drie graden opwarming. De eerste keuze die ieder van ons te maken heeft: haal diep adem, neem de beslissing dat we dit samen kunnen, en dat jij daar een bijdrage aan zult leveren.
Aan duurzame ambities geen gebrek, maar hoe krijgen we mensen warm voor windmolens en warmtepompen? Dat is een van de belangrijkste hoofdbrekens voor lokale politici. De Helling sprak met twee onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen die in deze provincie onderzoek doen naar publieke acceptatie van duurzame energieprojecten. Belangrijkste conclusies: geef alle menselijke waarden de ruimte, laat burgers al in de allereerste planfase meebeslissen, en doe ook daadwerkelijk iets met hun mening.
Achteraf gezien is een crisis altijd aangekondigd. Dat geldt voor de coronacrisis, waar virologen al jaren voor waarschuwen. Het gold ook voor de financiële crisis van 2008. De enkeling die een crisis voorspelt, wordt genegeerd. Als het zo ver is, wordt de wereld erdoor overvallen.
Theodor Adorno, een van de grootste sociaal filosofen van de vorige eeuw, hield in 1967 aan de Universiteit van Wenen een lezing over de ‘aspecten van het nieuwe rechts-radicalisme’. Met de Holocaust nog vers in het collectieve geheugen probeerde Adorno het nieuw opkomende rechts te duiden.
Het is moreel verdedigbaar om arbeidsmigranten van buiten de EU tijdelijk en onder strikte voorwaarden minder rechten te geven dan burgers in het gastland. Hierdoor zullen landen namelijk bereid zijn om méér arbeidsmigranten toe te laten, stelt migratiedeskundige Martin Ruhs. Want of we het nu leuk vinden of niet: aan veel rechten hangt een prijskaartje. “Als die prijs tijdelijk omlaag gaat, krijgen meer mensen de kans op een beter leven.”
Het bruto binnenlands product is het machtigste cijfer ter wereld. Voor een maatschappij waarin welzijn, duurzaamheid en rechtvaardigheid centraal staan, zijn andere indicatoren nodig. Afgelopen vijftig jaar zijn honderden alternatieven voor het bbp voorgesteld, maar geen van alle heeft het groeicijfer van zijn troon kunnen stoten. Tijd voor een actieplan om het bbp vóór 2030 te vervangen.