Met de verkiezingsoverwinning van Syriza in Griekenland en de groei van Podemos in Spanje is links weer in opkomst in Zuid-Europa. In West-Europa is van zo’n opleving weinig te zien. Dat kan anders.
Als het oversteken van een kruispunt dat bedekt is met skateboards, wankelend en voorzichtig; zo verbeeldt het kunstenaarsduo Barking Dogs United achterop deze Helling het risico van onzekere tijden. Elk moment kun je een lelijke uitglijder maken, verkeerd terecht komen en erger nog: wanneer je alleen bezig bent je evenwicht te bewaren in het hier en nu, kon je wel eens uit het oog verliezen waarheen je op weg bent.
Tijdens de laatste Franse presidentsverkiezingen zei Marine Le Pen dat ze een 'présidente du quotidien' wilde worden, een president van alledag. Het geeft te denken dat juist extreemrechts de zorgen van alledag weet te kapen en het persoonlijke politiek maakt. Links moet weer een emancipatiebeweging worden. Verbind de burn-out van de planeet met een strijdbare analyse van Big Tech en de groeiende controlesamenleving, waarin publieke waarden eroderen en het leven verder versnelt.
Linkse partijen ontfermen zich graag over de minderbedeelden, in een klassiek verbond tussen elite en rafelrand. Maar al te opzichtige steun aan emanciperende bevolkingsgroepen vermindert hun gevoel van eigenaarschap van het emancipatieproces. GroenLinkse reflexen behoeven bijstelling.
De politiek liet Zuid lang aan zijn lot over. Maar de laatste jaren wordt het ene na het andere programma gelanceerd om achterstanden weg te werken en participatie te bevorderen. Hoe wordt die bemoeienis ontvangen? Twee politici uit Feijenoord aan het woord.
GroenLinks-aanvoerder Jesse Klaver sprak het slotwoord tijdens de Gaia-avond. Hij reageerde op de voorstellen van schrijver David Van Reybrouck om het ongebreidelde kapitalisme te temmen. “De reden waarom pakketbezorgers worden uitgebuit is ook de reden waarom onze aarde wordt uitgebuit: er worden geen grenzen gesteld. De strijd voor sociale rechtvaardigheid valt niet los te zien van de strijd voor klimaatrechtvaardigheid.”
Zijn de geschiedenis en idealen van PvdA en GroenLinks onverenigbaar? De PvdA heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de groene politiek in Nederland.
Op decentraal niveau vernieuwende, progressieve oplossingen zoeken voor problemen, dat is de opdracht waar GroenLinks na de verkiezingen van de gemeenteraden straks voor staat. Daar zijn allerlei ideologische en technologisch verantwoorde hulpmiddelen voor beschikbaar. Farid Tabarki trekt een parallel met de geschiedenis van het communisme in de Sovjet-Unie, dat honderd jaar geleden doorbrak.
Tussen 1987 en 2017 hebben drie hoofdredacteuren hun ziel en zaligheid in de Helling gestopt. Respectievelijk Henk Krijnen, Jelle van der Meer en Erica Meijers hebben het blad gemaakt tot wat het nu is: het grootste blad van een wetenschappelijk bureau van een politieke partij.
Links zit in de hoek waar de klappen vallen. De afgelopen decennia, maar zeker sinds 2017 staat links er electoraal slecht voor. Traditioneel links (PvdA, SP, en GroenLinks) haalde in 2017 37 zetels, minder dan de PvdA er alleen in 2012 had gehaald. In 2021 waren er daar nog maar 26 van over. De vraag is hoe dat kan. Recent onderzoek van Noam Gidron toont een mogelijke verklaring.