Zijn de geschiedenis en idealen van PvdA en GroenLinks onverenigbaar? De PvdA heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de groene politiek in Nederland.
Op decentraal niveau vernieuwende, progressieve oplossingen zoeken voor problemen, dat is de opdracht waar GroenLinks na de verkiezingen van de gemeenteraden straks voor staat. Daar zijn allerlei ideologische en technologisch verantwoorde hulpmiddelen voor beschikbaar. Farid Tabarki trekt een parallel met de geschiedenis van het communisme in de Sovjet-Unie, dat honderd jaar geleden doorbrak.
Tussen 1987 en 2017 hebben drie hoofdredacteuren hun ziel en zaligheid in de Helling gestopt. Respectievelijk Henk Krijnen, Jelle van der Meer en Erica Meijers hebben het blad gemaakt tot wat het nu is: het grootste blad van een wetenschappelijk bureau van een politieke partij.
Links zit in de hoek waar de klappen vallen. De afgelopen decennia, maar zeker sinds 2017 staat links er electoraal slecht voor. Traditioneel links (PvdA, SP, en GroenLinks) haalde in 2017 37 zetels, minder dan de PvdA er alleen in 2012 had gehaald. In 2021 waren er daar nog maar 26 van over. De vraag is hoe dat kan. Recent onderzoek van Noam Gidron toont een mogelijke verklaring.
‘Het persoonlijke is politiek’ is een uitdrukking die vooral tijdens de late jaren zestig en zeventig gehoord werd en nog altijd zeggingskracht heeft. De uitdrukking is afkomstig uit de feministische beweging. De exacte oorsprong is onbekend en de gedachte is dat politieke en persoonlijke kwesties elkaar beïnvloeden. Een andere gedachte is dat de concrete ervaringen van vrouwen de basis vormen van het feminisme, zowel persoonlijk als politiek.
In vijf nieuwe gemeenten in het noorden van het land scoorde GroenLinks opvallend goed. Wat is het geheim, en wat kunnen andere afdelingen leren van de Groningse en Friese ervaringen tijdens de collegeonderhandelingen? Lokale wortels, ogen en oren in alle dorpen, en werken aan je ‘gunfactor’, vier jaar lang. “De campagne begint de dag na de verkiezingen.”
De partijen op links kwamen de afgelopen jaren op voor dieren, de planeet, het klimaat, vluchtelingen, migranten, een duurzame economie, de open samenleving en onderdrukte culturele minderheden. De arbeidersklasse is op dit moment anti globalisering, vóór protectionisme en tégen immigranten. Maar links moet de onderklasse niet in de steek laten en uit haar liberale bubbel komen.
De winst is groot, maar of GroenLinks het pluche werkelijk bereikt, was bij het ter perse gaan van deze Helling allesbehalve een zekerheid. In België deden de zusterpartijen van GroenLinks, Groen en Ecolo, al ervaring op. Die zijn confronterend: frustraties, interne strijd en electorale nederlagen liggen op de loer.
Als alles naar wens en verwachting is gegaan, houdt hij binnenkort zijn maidenspeech in de Tweede Kamer. Daar zal Zihni Özdil ongetwijfeld voor vuurwerk zorgen, want hij is een liefhebber van een pittig debat. Een gesprek over ongelijkheid, discriminatie en vertrouwen in de democratie.
Een halve eeuw na de opstand van 1968 is er een nieuwe consensus ontstaan. De neoconservatieve, nieuw-rechtse agenda van law and order vindt tot in de middenpartijen weerklank. De tijd is rijp voor een revolte. Links-progressieve krachten zijn daarbij aan zet.